| ای کسانیکه ایمان آورده اید، از الله و فرستاده اش پیشی نگیرید و از الله بترسید و بدانید، الله شنوائی بس دانا میباشد (در این آیه، در درجه اول خداوند میفرماید، در مقابل دستورات قرآن و سنت پیغمبر اسلام چیز دیگری نگوئید و از خود تفسیری خیالی نکنید و در درجه دوم میفرماید، جلوی سخن پیغمبر اسلام که درباره نزول آیات قرآنی یا سنت پیغمبر که آن نیز وحی الله است، سخن نگوئید و در درجه سوم در راه رفتن و یا سخن گفتن از پیغمبر اسلام جلو نزنید و تربیت و انضباط را مراعات نمائید) (1) | يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا لا تُقَدِّموا بَينَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسولِهِ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَميعٌ عَليمٌ | 49:1 |
| ای کسانی که ایمان آورده اید، صدای خود را بلندتر از صدای پیغمبر اسلام نکنید و برای او آنطور که صدای خود را در سخن گفتن از صدای یکدیگر بلندتر میکنید، صدا بلند نکنید، زیرا شما نمی دانید که این کار شما باعث میگردد کارهای خوب شما هم پوچ شود (انسانها هرگاه کسی به آنان نگوید که در مقابل رئیس خود باید مؤدب باشند، اگر مدتی ببینند، رئیس آنان با ایشان چون رفیقی صمیمی رفتار میکند، خود بخود کمتر حاضرند انضباط و ادب را نسبت به چنان رئیسی مراعات کنند و همین بی انضباطی باعث عدم اطاعت ها و اخلال در کارهای آن رئیس میشود و لذا خالق عالم به مؤمنان تذکرات فوق را پس از حدود 20 سال که از پیغمبری حضرت محمد گذشت داد) (2) | يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا لا تَرفَعوا أَصواتَكُم فَوقَ صَوتِ النَّبِيِّ وَلا تَجهَروا لَهُ بِالقَولِ كَجَهرِ بَعضِكُم لِبَعضٍ أَن تَحبَطَ أَعمالُكُم وَأَنتُم لا تَشعُرونَ | 49:2 |
| کسانیکه صداهای خود را نزد پیغمبر الله فروتر جلوه میدهند، کسانی هستند که الله دلهای آنان را برای آن تقوای اسلام آزموده است، برای چنین اشخاصی آمرزش و مزد بزرگی خواهد بود (از این آیه پیداست که عده ای از مؤمنان قبل از اینکه کسی به آنان گوشزد کند، چون روح کنجکاو و فهمیده ای داشتند، قواعد انضباط و ادب را مراعات میکردند، زیرا همیشه مایل بودند روی قانون تقوی هر چیز خوبی را بشناسند و بدان عمل کنند) (3) | إِنَّ الَّذينَ يَغُضّونَ أَصواتَهُم عِندَ رَسولِ اللَّهِ أُولٰئِكَ الَّذينَ امتَحَنَ اللَّهُ قُلوبَهُم لِلتَّقوىٰ ۚ لَهُم مَغفِرَةٌ وَأَجرٌ عَظيمٌ | 49:3 |
| کسانیکه از پشت اطاقهای خانه ات تو را آواز میدهند، بیشترشان عقل خود را بکار نمی اندازند ( برای اینکه صدا کنندگان فوق، دیگر چنان نکنند گفته شده که بیشترشان عقل خود را بکار نمی اندازند و این آیه به ما نیز گوشزد میکند که اگر گروه مشخصی هم کاری بد میکنند، ما نباید بگوئیم تمام آنان چنین میکنند بلکه بگوئیم بیشترشان تا عده ای از آنان دیگر نکنند) (4) | إِنَّ الَّذينَ يُنادونَكَ مِن وَراءِ الحُجُراتِ أَكثَرُهُم لا يَعقِلونَ | 49:4 |
| و اگر آنان صبر میکردند، تا تو در موقع مقرر بسوی ایشان خارج شوی، برای ایشان بهتر بود و الله نسبت به آنچه تا حال کرده اند چشم پوش و مهربان میباشد (5) | وَلَو أَنَّهُم صَبَروا حَتّىٰ تَخرُجَ إِلَيهِم لَكانَ خَيرًا لَهُم ۚ وَاللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ | 49:5 |
| ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر کسی که یقین ندارید، صد در صد راست میگوید، خبری برای شما آورد، درباره آن خبر تحقیق کامل کنید تا موضوع کاملا واضح شود و الا ممکن است روی نادانی به قومی ضرر برسانید و بعد بر آنچه کرده اید پشیمان شوید (6) | يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا إِن جاءَكُم فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنوا أَن تُصيبوا قَومًا بِجَهالَةٍ فَتُصبِحوا عَلىٰ ما فَعَلتُم نادِمينَ | 49:6 |
| و بدانید در میان شما فرستاده الله میباشد و اگر فرستاده الله در بیشتر کارها بخواهد از شما اطاعت کند شما به رنجهانی دچار خواهید شد ولی الله دوست دارد، در شما ایمانی منطقی و دقیق باشد و آنرا در دلهای شما آرایش داده است (مقصود از قلب و دلِ روحِ انسان است که درون بدن انسان میباشد و دارای درک و توجه و تمام حقایق انسانی است و حقیقت انسان روح اوست و جسم در حکم لباس روح میباشد) و نسبت به شما وجود کفر و تجاوز از حق و سرکشی را بد میداند و کسانی که از این بدها دوری کنند و نصیحت فوق را مراعات نمایند، راه یافته گان حقیقی میباشند (7) | وَاعلَموا أَنَّ فيكُم رَسولَ اللَّهِ ۚ لَو يُطيعُكُم في كَثيرٍ مِنَ الأَمرِ لَعَنِتُّم وَلٰكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيكُمُ الإيمانَ وَزَيَّنَهُ في قُلوبِكُم وَكَرَّهَ إِلَيكُمُ الكُفرَ وَالفُسوقَ وَالعِصيانَ ۚ أُولٰئِكَ هُمُ الرّاشِدونَ | 49:7 |
| و این فضلی است از جانب الله و بخششی است، از طرف او و الله دانائیست بس دوراندیش (فاسق در اصطلاح قرآن کسی است که در فهمیدن حقیقت موضوعات کوتاهی میکند، بدون آنکه بخواهد، کفران و یا نافرمانی کرده باشد و اینرا تجاوز کننده از حق ترجمه کرده ایم و در ابتدای آیه آنرا کسی معرفی کردیم که چیزی را صد در صد نمی داند درباره ش تحقیق نکرده تصمیم می گیرد و روی این حساب نود درصد مردم چنینند و لذا مؤمن حقیقی باید نسبت به سخن همه دوستان خود، در موضوعاتی که امکان خطر در آن میباشد دقت زیادی کند، مبادا دوستش روی خیال و اشتباه چنان سخنی را گفته باشد، چنانکه در تفسیر این آیه نوشته اند، پیغمبر اسلام یکی از سرداران خود را برای گرفتن زکات به نزد قبیله بنی المصطلق که در سال ششم هجری یعنی دو سال قبل از تاریخ نزول آیات سوره حجرات مسلمان شده بودند، فرستاد تا زکات ایشان را وصول کند. آنان با جمعیتی به استقبال آن سردار آمدند و او که سابقه عداوت و دشمنی با قبیله بنی المصطلق داشت، تصور کرد برای حمله کردن بسوی او میآیند و فرار کرد و به نزد پیغمبر اسلام برگشت و چگونگی را عرض کرد، پیغمبر اسلام میخواست، لشگری برای قلع و قمع آن قبيله بفرستد که آیه فوق نازل شد، پیغمبر اسلام دیگری را فرستاد و معلوم شد آن سردار اشتباه کرده بود. از متن آیه فوق پیداست که خبر دهنده ی فوق و طرفداران او میخواستند که پیغمبر اسلام بدون کمک از وحى الله بر وفق تصور آنان اقدام کند، ولی خالق عالم وحی رسانید که خبر دهنده اشتباه کرده و بی تحقیق کامل خبر داده، پس ما مسلمانان که پیغمبر در میان ما نیست باید بیشتر تحقیق کنیم و متاسفانه در کلیه فرقه های اسلام برخلاف این دستور در بیشتر موارد، روی گمان عمل میشود و حتی بیشتر مذهب خود را روی گمانهای غلط درست کرده اند، به اتکای روایاتی دروغ مخالف متن قرآن) (8) | فَضلًا مِنَ اللَّهِ وَنِعمَةً ۚ وَاللَّهُ عَليمٌ حَكيمٌ | 49:8 |
| و اگر دو گروه از مؤمنان به جنگ با یکدیگر برخاستند، شما که مسلمانان فهمیده تری هستید، میان آن دو را اصلاح نمائید (روی قواعدی که در قرآن است باید میان آن دو را آشتی دهند) پس اگر یکی از آن دو گروه بر دیگری ستم کرد (یعنی نخواست روی قانون قرآن آشتی کند) شما باید با گروهی بجنگید که میخواهد ستم کند، تا اینکه بوسیله کمک شما به گروه دیگر، کار آن دو بسوی فرمانهای الله برگردد و هر زمان گروه ستمکار بسوی فرمان الله برگشت، شما میان آن دو را روی عدالت آشتی دهید و همیشه عدالت را در نظر داشته باشید، زیرا الله عدالت کنندگان را دوست میدارد (متاسفانه چیزی که کمتر مورد نظر فرقه های مختلف فعلی مسلمان است رفع اختلاف و نزاع از طریق قوانین قرآنست و امیدواریم در کلیه فرقه ها نفراتی پیدا شوند که کاملا مطيع قوانین قرآن باشند و دست بدست هم بدهند و از عالم تران خود اطاعت کنند و این گروه هدایت شده به قرآن رفع کننده اختلافات دیگران از روی متن قرآن باشد) (9) | وَإِن طائِفَتانِ مِنَ المُؤمِنينَ اقتَتَلوا فَأَصلِحوا بَينَهُما ۖ فَإِن بَغَت إِحداهُما عَلَى الأُخرىٰ فَقاتِلُوا الَّتي تَبغي حَتّىٰ تَفيءَ إِلىٰ أَمرِ اللَّهِ ۚ فَإِن فاءَت فَأَصلِحوا بَينَهُما بِالعَدلِ وَأَقسِطوا ۖ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُقسِطينَ | 49:9 |
| تمام ایمان آورندگان به قرآن، برادران یکدیگرند، پس شما مؤمنان باید میان برادران خود را آشتی دهید و در آشتی دادن از الله بترسید (یعنی باید این آشتی دادن روی اجرای دستورات قرآن باشد نه روی ملاحظات اکثریت یا شل گرفتن اجرای دستورات الله) تا مورد ترحم الله قرار گیرید (از این آیه پیداست که تمام مؤمنان برادران یکدیگرند و اینکه در روايتها و تفسیرهاست که پیغمبر اسلام مسلمانان مهاجر و انصار را دو به دو برادر هم معرفی کرده، خلاف این آیه قرآن است و اینکه گفته اند، یکی از مؤمنان برادر خود پیغمبر معرفی شد، نیز دروغ است، زیرا تمام مؤمنان حقیقی برادر پیغمبر اسلام که خود یکی از مؤمنان بود، بودند) (10) | إِنَّمَا المُؤمِنونَ إِخوَةٌ فَأَصلِحوا بَينَ أَخَوَيكُم ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تُرحَمونَ | 49:10 |
| ای ایمان آورندگان، هیچ گروهی نباید گروه دیگر را مسخره کند، شاید آن مسخره شده از مسخره کننده بهتر باشد و نیز هیچ زنی نباید زن دیگر را مسخره نماید، شاید دومی از اولی بهتر باشد و عیب گوئی یکدیگر نکنید و به لقب های بد یکدیگر را ملقب نسازید و پس از اینکه به صفت ایمان شناخته شدید، بسیار بد است که به اینگونه انحرافات موصوف شوید و هر کس از این کارهای انحرافی توبه نکند، ستمکار خواهد بود (11) | يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا لا يَسخَر قَومٌ مِن قَومٍ عَسىٰ أَن يَكونوا خَيرًا مِنهُم وَلا نِساءٌ مِن نِساءٍ عَسىٰ أَن يَكُنَّ خَيرًا مِنهُنَّ ۖ وَلا تَلمِزوا أَنفُسَكُم وَلا تَنابَزوا بِالأَلقابِ ۖ بِئسَ الِاسمُ الفُسوقُ بَعدَ الإيمانِ ۚ وَمَن لَم يَتُب فَأُولٰئِكَ هُمُ الظّالِمونَ | 49:11 |
| ای کسانی که ایمان آوردید، از بسیاری از گمانها دوری کنید، زیرا بسیاری از گمانها گناه و ضرردار میباشند و در جستجوی عیب های مردم نباشید و پشت سر یکدیگر، بد نگوئید آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت مرده برادر خودش را بخورد؟ همانطور که از خوردن چنین گوشت متعفن سخت بدتان می آید، بد گوئیهای برادر دینی شما نیز مورد نفرت شما باشد، پس از الله بترسید و غیبت یکدیگر نکنید (این آیه دلیل نیست که ما عیب های اجتماعی و فریبکاریهای جامعه خود را که در حقیقت دشمن ما هستند، نه دوستان ما، نگوئیم بلکه از کسی نباید غیبت کنیم که میدانیم، مانند ما از الله میترسد و فریبکار و بد کار نیست، هرگاه کسی روی خیال عيب اشخاص را بشمرد، غیبت محسوب میشود و بدترین غیبت کنندگان مسلمانانی هستند که روی شنیده های دروغ از بعضی از مهاجر و انصار و یاران فداکار پیغمبر اسلام که مرده اند و حالا نیستند، بد گوئی میکنند، آنهم بد گوئیهائی که باعث ذلت و اختلاف مسلمانان میشود) و اگر از این پس غیبت نکردید و توبه نموديد، الله توبه شما را می پذیرد و به شما مهربانی خواهد کرد (12) | يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجتَنِبوا كَثيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعضَ الظَّنِّ إِثمٌ ۖ وَلا تَجَسَّسوا وَلا يَغتَب بَعضُكُم بَعضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُم أَن يَأكُلَ لَحمَ أَخيهِ مَيتًا فَكَرِهتُموهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوّابٌ رَحيمٌ | 49:12 |
| ای مردم، ما شما را از یک نر و یک ماده آفریدیم و شما را به ملتها و قبیله ها از آنرو تقسیم کردیم، تا یکدیگر را بشناسید، به يقين نزد الله برترین شما، پرهیزکارترین شماست و الله دانائی میباشد که بر همه چیز آگاه است (پرهیزکار در قرآن و اسلام کسی است که با دقت هر چیز را موشکافی کند و خوب و بد هر چیز را خوب تشخیص دهد تا بتواند، روی ترس از الله از بدها پرهیز کند و آنانکه بد و خوب دینی را روی خیال از جامعه خود و یا بزرگان خود، بطور تقلید می پذیرند و فقط از بدهای مشهور پرهیز میکنند، پرهیزکار حقیقی نیستند، زیرا باید بد و خوب را از متن پیغام الله بگیرند و از بد آن پرهیز کنند و بنابر این دین اسلام، دین تشخیص حقایق است نه آنچه گروههای مختلف روی خود خواهی ها شناخته اند و چه بسا بدها را خوب میشمرند و چه بسیار خوبها را بد تصور میکنند و همیشه به مکان و ملت و جمعیت و مذهب و آداب و رسوم خود مینازند) (13) | يا أَيُّهَا النّاسُ إِنّا خَلَقناكُم مِن ذَكَرٍ وَأُنثىٰ وَجَعَلناكُم شُعوبًا وَقَبائِلَ لِتَعارَفوا ۚ إِنَّ أَكرَمَكُم عِندَ اللَّهِ أَتقاكُم ۚ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ | 49:13 |
| آن بادیه نشینانِ تازه مسلمان گفتند، ایمان آورده ایم به آنان بگو هنوز ایمان درست نیاورده اید، بلکه فعلا بگوئید تسلیم تو پیغمبر شده ایم، زیرا هنوز ایمان در روح شما داخل نشده است، ولی هرگاه دستورات الله و پیغمبرش را اطاعت نمائيد، الله چیزی از کارهای شما را کم نخواهد کرد و الله آمرزنده ایست مهربان (اگر کسی حقیقتا از روی روح و قلب دستورات الله و پیغمبرش را اطاعت کند، اولا معلوم میشود مؤمن حقیقی است و ثانیا تمام اعمال خوب گذشته اش که هنوز مؤمن نشده بود، به حساب مؤمن شدن خواهد آمد و اعمال بد گذشته اش، بخشیده میشود، ولی اگر روی ایمان حقیقی اعمال خوب را انجام نداد، بلکه روی ریا و تظاهر کارهای خوبی انجام داد و یا خود را مؤمن معرفی کرد حتی کارهای خوب او نیز نزد الله بی ارزش خواهد بود و در آخرت برای او نصیبی نخواهد بود. باید دانست که در قرآن مجید دو نوع مؤمن و دو نوع مسلمان و دو نوع اهل کتاب همیشه تذکر داده شده، یکی مؤمن ظاهری و مسلمان ظاهری و اهل کتاب ظاهری و یکی هم مؤمن حقیقی و مسلمان حقیقی و اهل کتاب حقیقی، در صورتی حقیقتِ کسی معلوم میشود که از روی فهم و عقل و روح به دستوراتِ كتاب الله اطاعت نماید) (14) | قالَتِ الأَعرابُ آمَنّا ۖ قُل لَم تُؤمِنوا وَلٰكِن قولوا أَسلَمنا وَلَمّا يَدخُلِ الإيمانُ في قُلوبِكُم ۖ وَإِن تُطيعُوا اللَّهَ وَرَسولَهُ لا يَلِتكُم مِن أَعمالِكُم شَيئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ | 49:14 |
| مؤمنان حقیقی کسانی هستند که به الله و پیغمبرش، حقیقتا ایمان آورده باشند و پس از ایمان دچار تردید نشده باشند و با مال و جان خود در پیشرفت راه الله کوشش کنند، فقط اینان هستند که در ایمان خود راستگویانند (15) | إِنَّمَا المُؤمِنونَ الَّذينَ آمَنوا بِاللَّهِ وَرَسولِهِ ثُمَّ لَم يَرتابوا وَجاهَدوا بِأَموالِهِم وَأَنفُسِهِم في سَبيلِ اللَّهِ ۚ أُولٰئِكَ هُمُ الصّادِقونَ | 49:15 |
| بگو آیا شما میخواهید الله را به روش دینی خیالی خودتان تعلیم دهید؟ و حال آنکه الله آنچه را در آسمانها و یا در زمین باشد، میداند و الله به هر چیزی بس داناست ( بسیاری هستند که خود را مسلمان و مؤمن به اسلام و قرآن معرفی میکنند ولی به دینداران حقیقی میگویند، نباید دقیقا به دستورات اسلام عمل نمود، زیرا مردم از این دستورات سخت میگریزند و عادت ندارند و خلاصه عقیده دارند که انجام دستورات دقيق الله مهم نیست، بلکه جمعیت بیشتری را بسوی یک اسلام گمانی آوردن بهتر است، اینگونه اشخاص در زمان پیغمبر اسلام هم بودند) (16) | قُل أَتُعَلِّمونَ اللَّهَ بِدينِكُم وَاللَّهُ يَعلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَما فِي الأَرضِ ۚ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ | 49:16 |
| بر تو، اینگونه اشخاص منّت میگذارند که مسلمان شده اند، بگو اسلام خود را به رخ من نکشید، بلکه اگر شما حقیقتا ایمان و اسلام آورده باشید، الله بر شما منت میگذارد که شما را بسوی این ایمان صحیح راهنمائی کرد (17) | يَمُنّونَ عَلَيكَ أَن أَسلَموا ۖ قُل لا تَمُنّوا عَلَيَّ إِسلامَكُم ۖ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيكُم أَن هَداكُم لِلإيمانِ إِن كُنتُم صادِقينَ | 49:17 |
| به يقين الله هر پنهانی را که در آسمانها و زمین باشد میداند و الله بدانچه میکند بیناست. (مقصود از حجرات در این سوره حجره ها یا اطاقهای همسران پیغمبر اسلامست و این سوره در مدینه نازل شده در زمانی که میان حج عمره مسلمين و فتح مکه بوده در سال هشتم هجری) (18) | إِنَّ اللَّهَ يَعلَمُ غَيبَ السَّماواتِ وَالأَرضِ ۚ وَاللَّهُ بَصيرٌ بِما تَعمَلونَ | 49:18 |
