آیه 1: أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ
1. تحلیل صرفی و گرامری:- أَرَأَيْتَ
- أَ: حرف استفهام (نشانه سؤال).
- رَأَى: فعل ماضی، ثلاثی مجرد، باب „فَعَلَ“. به معنای دیدن یا دانستن.
- تَ: ضمیر متصل، مخاطب مفرد مذکر (تو).
- ترجمه: „آیا دیدی؟“ یا „آیا می‌دانی؟“.
- الَّذِي
- اسم موصول، به معنای „کسی که“ یا „آن‌که“.
- در اینجا، به عنوان موصول برای پیوند جمله‌ها استفاده شده است.
- يُكَذِّبُ
- فعل مضارع، ثلاثی مزید، باب „تَفْعِيل“ (کذّب).
- ریشه: ک-ذ-ب.
- معنای اصلی: دروغ دانستن، تکذیب کردن.
- ترجمه: „تکذیب می‌کند“ یا „دروغ می‌پندارد“.
- بِالدِّينِ
- بِ: حرف جر، به معنای „به“ یا „با“.
- الدِّينِ: اسم معرفه با „ال“، حالت مجرور.
- ریشه: د-ی-ن.
- معنا: دین، آیین، نظام پاداش و جزا.
- ترجمه: „به دین“ یا „آیین“.
2. تحلیل ریشه‌های کلمات:- رَأَى (ر-أ-ی):
- معانی اصلی: دیدن، مشاهده کردن، درک کردن، فهمیدن.
- كَذَّبَ (ک-ذ-ب):
- معانی اصلی: دروغ گفتن، دروغ پنداشتن، انکار کردن.
- دِين (د-ی-ن):
- معانی اصلی: شریعت، آیین، نظام پاداش و جزا، اطاعت.
3. نوع جمله:- این جمله یک جمله استفهامی است که با حرف سؤال „أَ“ آغاز شده است.
- ساختار جمله:
- فعل (أَرَأَيْتَ) + اسم موصول (الَّذِي) + جمله صله (يُكَذِّبُ بِالدِّينِ).
4. ترجمه و مفهوم کلی آیه:- ترجمه: „آیا دیدی کسی را که دین را تکذیب می‌کند؟“
- مفهوم: این آیه به شکل سؤال بیان شده است تا توجه مخاطب را به فردی جلب کند که عقاید دینی و نظام عدالت الهی را انکار می‌کند. این انکار ممکن است شامل انکار قیامت، پاداش و کیفر الهی باشد.
5. پیام کلی (به زبان ساده):این آیه به طور ضمنی از فردی سخن می‌گوید که منکر دین و حقایق مربوط به آن است. هدف از این پرسش تأکید بر رفتارهای ناپسندی است که در ادامه آیات به آنها اشاره خواهد شد. |
