وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ
ترجمه به فارسی:و اما هنگامی که او را بیازماید و روزی‌اش را بر او تنگ گیرد، میگوید: پروردگارم مرا خوار کرد.
تحلیل جمله به فارسی:تحلیل واژه‌ها:- وَأَمَّا:
- حرف «و» عطف است که دو جمله یا عبارت را به هم مرتبط می‌کند.
- «أَمَّا» ابزاری است برای بیان یک شرط یا حالت، که می‌توان آن را به «اما اگر» ترجمه کرد.
- إِذَا مَا:
- «إِذَا» حرف شرط است که وقوع چیزی را در زمان آینده یا حال نشان می‌دهد.
- «ما» در اینجا برای تأکید بر شرط استفاده شده است.
- ابْتَلَاهُ:
- فعل ثلاثی مزید از ریشه «بَلَوَ» به معنای آزمایش کردن.
- صیغه ماضی مفرد مذکر با ضمیر متصل «هُ» (او) برای اشاره به فردی که مورد آزمایش قرار گرفته.
- فَقَدَرَ:
- فعل ثلاثی مجرد از ریشه «قَدَرَ» به معنای اندازه‌گیری یا تنگ کردن.
- صیغه ماضی مفرد مذکر.
- عَلَيْهِ:
- جار و مجرور. حرف «علی» به معنای «بر» و ضمیر «ه» (او) متصل به آن.
- رِزْقَهُ:
- اسم «رِزْق» به معنای روزی.
- ضمیر متصل «هُ» (او) مالکیت را نشان می‌دهد.
- فَيَقُولُ:
- فعل مضارع از ریشه «قَوْل» به معنای گفتن.
- صیغه مضارع مفرد مذکر.
- رَبِّي:
- اسم «رَبّ» به معنای پروردگار.
- ضمیر متصل «ي» مالکیت را نشان می‌دهد (پروردگار من).
- أَهَانَنِ:
- فعل ثلاثی مزید از ریشه «هَانَ» به معنای خوار کردن.
- صیغه ماضی مفرد مذکر با ضمیر متصل «نِ» (مرا).
نوع جمله:این جمله، جمله‌ای شرطی است که با «إِذَا» آغاز شده است. دو بخش دارد: - شرط: إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ
- نتیجه: فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ
معنا و مفهوم کلی:این آیه در توصیف رفتار انسان‌ها هنگام مواجهه با سختی‌ها و آزمایش‌های الهی است. وقتی خداوند روزی انسان را تنگ می‌گیرد، برخی افراد این را نشانه خوار شدن می‌دانند؛ در حالی که این تنها بخشی از آزمایش الهی است.
بررسی دستوری:- جمله شرطی: با حرف شرط «إِذَا» آغاز شده و دلالت بر رابطه علت و معلولی دارد.
- فعل‌های ماضی و مضارع: ترکیب افعال ماضی («ابْتَلَاهُ»، «فَقَدَرَ») و مضارع («فَيَقُولُ») نشان‌دهنده توالی زمانی و استمرار در نتیجه‌گیری است.
- جار و مجرور: استفاده از عبارت‌هایی مانند «عَلَيْهِ» برای بیان موقعیت مکانی یا ارتباطی.
- ضمیر متصل: ضمیرهای متصل مانند «هُ»، «ي»، و «نِ» نشان‌دهنده مالکیت یا ارتباط مستقیم با فاعل جمله هستند.
| 