089-014-010-فجر

« Back to Glossary Index
این قَسم ها و این مشاهداتِ تاریخی، هر دو بر آن گواهند که پرورنده ی تو یعنی کسی که پیغمبران را پرورش داده در آن کمینگاه معروف است (یعنی مواظبِ اعمالِ بشر است تا در دنیا و آخرت به حسابشان برسد)

(تبصره: خلاصه ی استدلالِ قرآن بر اثباتِ قیامت و آخرت که کمینگاه اصلى الله است، این است که از نظر طبیعی و اجتماعی قرار داد هائی که در میان بشر مانند شب و روز و شبهای ده گانه (آن شبهای دهگانه که با توجه به آیه ۱۰۳ از سوره طه شبهای خوشی مانندِ خوشگذارانی های بعضی ثروتمندان امروز بود) و جفت و تاق (محاسبات عددی بشر) و امثال اینهاست، همه برای این است که بشر حسابگر شود و حسابهای آینده خود را بوسیله ی این حسابها یاد داشت نماید، تا بداند که در زندگی خود چه کارهائی کند که در آینده نتیجه خوبی بگیرد، والّا بدیهای خلقت در کمین او نشسته و ناگهان دچار آن میشوند. البته استدلالِ فوق برای مغزهای خردمندِ طبیعتِ شناس قابلِ درک است، بشرطی که فسادکار نباشند، ولی از استدلال فوق آسانتر، استدلال از روی گذشته ی تاریخ بشر است که خلاصه اش اینست، همانطور که پیغمبران راست می گفتند که اگر رهبری ایشان را نپذیرند، دچارِ عذابِ دنیائی آینده می شوند، همان طور هم باید مردم يقين کنند که سخن پیغمبران راست است که در آینده ای دورتر و از پس مرگ دچار عذابِ سختِ جهنم خواهند شد. و این آیات موقعی نازل شده بود که کسی باور نمی کرد، پیشگوئی پیغمبر اسلام نیز به حقیقت خواهد پیوست و کفار مکه نیز دچارِ عذابِ قتل و شکست از مسلمین خواهند شد. چون مردمِ ظاهربین همیشه تصور میکردند که هر کس در دنیا به ثروت و مقامی رسیده، مورد لطفِ الله است و هر کس که بدبخت است، مورد غضبِ اوست.) (14)

آیه 14: إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ


ترجمه:

بی‌گمان پروردگار تو در کمین (گناهکاران) است.


تحلیل جمله:

  1. ساختار جمله: این جمله دارای ساختار تأکیدی است و از چهار جزء اصلی تشکیل شده است:
    • إِنَّ: حرف تأکید.
    • رَبَّكَ: ترکیب مضاف و مضاف‌الیه (پروردگار تو).
    • لَـ: لام تأکید.
    • بِالْمِرْصَادِ: حرف جر «بِ» + اسم «المِرصاد» (در کمین، محل نظارت).

تجزیه و تحلیل واژه‌ها:

  1. إِنَّ:
    • نوع: حرف ناسخ.
    • کاربرد: برای تأکید بر خبری که بیان می‌شود.
    • نقش دستوری: حرف مشبه بالفعل که اسم را منصوب و خبر را مرفوع می‌کند.
  2. رَبَّكَ:
    • رَبَّ:
      • نوع: اسم.
      • نقش دستوری: اسم منصوب به دلیل پیروی از «إِنَّ».
      • معنا: پروردگار.
    • كَ:
      • نوع: ضمیر متصل.
      • نقش دستوری: مضاف‌الیه.
      • معنا: تو.
  3. لَـ:
    • نوع: حرف تأکید.
    • کاربرد: برای تقویت معنای جمله.
  4. بِالْمِرْصَادِ:
    • بِ:
      • نوع: حرف جر.
      • معنا: به یا در.
    • المِرصاد:
      • نوع: اسم.
      • نقش دستوری: اسم مجرور به «بِ».
      • معنا: محل کمین یا نظارت.

نوع جمله:

این جمله خبری است که با استفاده از ادوات تأکید (إِنَّ و لَـ) بر قطعی بودن خبر تأکید دارد.


مفهوم کلی:

این آیه نشان‌دهنده نظارت دقیق خداوند بر اعمال بندگان است و هشدار می‌دهد که خداوند از گناهان غافل نیست و در کمین ستمکاران است تا آن‌ها را مجازات کند.

Nach oben scrollen