074-006-005-مدثر

آیه 6 „وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ“

تحلیل گرامری:

1. وَلَا تَمْنُن:
   • وَ: حرف عطف، به معنی „و“.
   • لَا: حرف نهی، به معنی „نه“ یا „مبادا“.
   • تَمْنُن: فعل مضارع منصوب به خاطر لای نهی، از باب افعال (کلاس چهارم) فعل ثلاثی مجرد. صیغه دوم شخص مفرد مذکر.
2. تَسْتَكْثِرُ:
   • تَسْتَكْثِرُ: فعل مضارع مرفوع، از باب استفعال (کلاس دهم) فعل ثلاثی مزید. صیغه دوم شخص مفرد مذکر.

ریشه و معانی:

• مَنَّ (ریشه „تَمْنُن“): در لغت به معنی بخشیدن و منت گذاشتن است. در اینجا به معنای منت نهادن یا انتساب عملی به خود برای طلب زیادتی در نظر گرفته می‌شود.
• كَثَرَ (ریشه „تَسْتَكْثِرُ“): به معنای زیاد شدن یا درخواست زیادی است.

نوع جمله:

این جمله یک جمله نهی است که با استفاده از „لَا“ به عنوان حرف نهی آغاز شده و دستور می‌دهد که کاری انجام نشود. در این آیه، خداوند پیامبر را نهی می‌کند از اینکه بر سر دیگران منت بگذارد به امید دریافت بیشتر.

در مجموع، این آیه به گونه‌ای اخلاقی و تربیتی اشاره دارد که انسان نباید در کارهای خیر و بخشش خود، قصد فزونی‌طلبی یا منت‌گذاری داشته باشد.