۱. معناهای واژه «نَشْرَحْ»واژه «نَشْرَحْ» از زبان عربی آمده و به صورت فعل مضارع مجزوم از فعل «شَرَحَ» به کار می‌رود. این واژه به معنای «باز کنیم»، «توضیح دهیم» یا «شرح دهیم» است. ۲. ریشه واژهریشه این واژه «ش-ر-ح» (ثلاثی مجرد) است. این ریشه در زبان عربی به معنای باز کردن، گستردن، روشن کردن و توضیح دادن استفاده می‌شود. ۳. استفاده و کاربرد واژه در زبان عربی- معنای فیزیکی: باز کردن یا گستراندن چیزی (مثلاً باز کردن سینه یا گستراندن یک سطح).
- معنای معنوی یا استعاری: توضیح دادن، روشن کردن یا شرح دادن یک موضوع.
- در قرآن کریم نیز این ریشه به کار رفته است، مانند در آیه «أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ» (سوره انشراح، آیه ۱) که به معنای «آیا سینه‌ات را برایت نگشودیم؟» است.
۴. ویژگی‌های دستوری- نوع کلمه: فعل.
- صیغه: فعل مضارع مجزوم.
- وجه: مجزوم (با سکون آخر «ح» به دلیل وجود عامل جزم).
- فعل ثلاثی مجرد: این فعل از افعال ثلاثی مجرد است و در باب «فَعَلَ-یَفْعَلُ» صرف می‌شود.
۵. صیغه‌های مختلف فعل «شَرَحَ»- ماضی: شَرَحَ (او باز کرد، توضیح داد).
- مضارع: يَشْرَحُ (او باز می‌کند، توضیح می‌دهد).
- امر: اِشْرَحْ (باز کن، توضیح بده).
- مجهول ماضی: شُرِحَ (باز شد، توضیح داده شد).
- مجهول مضارع: يُشْرَحُ (باز می‌شود، توضیح داده می‌شود).
۶. اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی)- ریشه «ش-ر-ح» در زبان سامی به معنای باز کردن و گستردن به کار می‌رفته است.
- این واژه در متون عربی کلاسیک و متون قرآن کاربرد گسترده‌ای داشته است.
- معانی مرتبط با توضیح و شرح دادن بعدها در متون علمی، ادبی و دینی گسترش یافته‌اند.
۷. کاربردهای رایج واژه در عبارات- شرح صدر: به معنای گشایش قلب و آرامش درونی.
- شرح حال: به معنای توضیح زندگی‌نامه یا وضعیت فرد.
- شرح مطلب: توضیح و تفصیل یک موضوع.
۸. جمعبندیواژه «نَشْرَحْ» در زبان عربی از ریشه «ش-ر-ح» مشتق شده و به معنای گشودن و توضیح دادن است. این فعل در حالت مضارع مجزوم به کار می‌رود و در متون دینی و ادبی کاربرد فراوان دارد. | 