۱. معانی کلمه „الضُّحَى“- الضُّحَى به معنای زمان بین طلوع خورشید و ظهر است، به‌ویژه هنگامی که نور خورشید به‌طور کامل آشکار شده و روشنایی روز به اوج خود می‌رسد.
- همچنین می‌تواند به معنای نور و روشنایی روز باشد.
- در برخی متون، این کلمه به صبحگاه روشن یا اولین ساعات روز نیز اشاره دارد.
۲. ریشه کلمه- ریشه این کلمه از فعل ثلاثی مجرد (ضَحَا – یَضْحُو) گرفته شده است.
- ریشه آن ض-ح-و است که به معنای گسترده شدن، آشکار شدن و پهن شدن نور به کار می‌رود.
۳. ویژگی‌های دستوری کلمه- الضُّحَى یک اسم است.
- از نظر صرفی، این کلمه به صورت اسم معرفه (با „ال“ تعریف) به کار می‌رود.
- از نظر نحوی، می‌تواند به عنوان مبتدا، خبر یا مفعول به کار رود.
۴. صیغه و معنای اصلی ریشه- ضَحَا (فعل ماضی): به معنای روشن شدن یا پهن شدن نور خورشید.
- یَضْحُو (فعل مضارع): به معنای روشن می‌شود یا آشکار می‌شود.
- ضَحْوَة: به معنای اوایل روز یا ساعات اولیه صبح.
- ضَحِیّ: به معنای روشن و نورانی.
۵. اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی)- این کلمه از زبان عربی کلاسیک سرچشمه گرفته است و در قرآن کریم نیز به کار رفته است.
- در قرآن، „الضُّحَى“ به عنوان نام یکی از سوره‌ها آمده است (سوره الضحی) که به روشنایی روز و زمان صبحگاه اشاره دارد.
- از نظر تاریخی، این کلمه به زندگی روزمره اعراب بادیه‌نشین مرتبط بوده که بر اساس زمان‌بندی روز، فعالیت‌های خود را تنظیم می‌کردند.
۶. کاربرد در زبان عربی- در ادبیات عربی، „الضُّحَى“ نماد روشنی، امید و آغاز دوباره محسوب می‌شود.
- در اشعار، معمولاً به عنوان استعاره‌ای برای نور هدایت یا زمانی برای حرکت و تلاش به کار می‌رود.
|
