القُدّوسُ

„الْقُدُّوسُ“ یکی از نام‌های خداوند در دین اسلام است و به معنای „پاک“، „منزه از هر عیب و نقص“ و „مقدس“ می‌باشد. این واژه به پاکی مطلق و تقدس الهی اشاره دارد و نشان‌دهنده کمال بی‌نهایت خداوند است.

۲. ریشه کلمه و کاربرد در زبان عربی

ریشه این کلمه از فعل ثلاثی مجرد „ق-د-س“ (قَدَسَ) گرفته شده است.

• قَدَسَ به معنای „پاک کردن“ یا „مقدس کردن“ است.
• در زبان عربی، این ریشه به مفاهیمی چون پاکی، طهارت و تقدس اشاره دارد.

کاربرد این واژه بیشتر در متون دینی و مذهبی دیده می‌شود، مانند قرآن کریم و احادیث، که به پاکی و تقدس خداوند اشاره دارد.

۳. ویژگی‌های گرامری کلمه

• نوع کلمه: اسم
• وزن صرفی: „فَعُّول“ (وزن مبالغه)
• این وزن برای بیان شدت یا تأکید بر یک صفت به کار می‌رود. در اینجا، „الْقُدُّوسُ“ به معنای „بسیار پاک و منزه“ است.
• حالت معرفه: به دلیل وجود „ال“ در ابتدا، این کلمه معرفه است و به صورت خاص به خداوند اشاره دارد.

۴. ریشه‌شناسی (اتیمولوژی)

ریشه „ق-د-س“ در زبان عربی به معنای پاکی و طهارت است. این ریشه در کلمات مرتبط دیگری نیز دیده می‌شود:

• قُدْس: به معنای پاکی و تقدس.
• الْقُدْسُ الشَّرِيفُ: اشاره به بیت‌المقدس (اورشلیم)، که مکانی مقدس است.
• مَقْدِس: به معنای جایگاه پاک و مقدس.

۵. شکل اصلی کلمه و معنای آن

شکل اصلی این کلمه „قُدْس“ است که به معنای پاکی و طهارت می‌باشد. با افزودن وزن „فَعُّول“، معنای شدت و مبالغه به آن اضافه شده و „الْقُدُّوسُ“ به معنای „بسیار پاک و مقدس“ به کار می‌رود.

۶. کاربرد در قرآن کریم

کلمه „الْقُدُّوسُ“ در قرآن کریم دو بار آمده است:

1. در سوره حشر، آیه 23:

   „هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ…“

   در این آیه، „الْقُدُّوسُ“ به عنوان یکی از صفات خداوند ذکر شده است.

2. در سوره جمعه، آیه 1:

   „يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ…“

این کاربردها نشان‌دهنده منزه بودن و پاکی مطلق خداوند است.

۷. نتیجه‌گیری

کلمه „الْقُدُّوسُ“ یکی از زیباترین و عمیق‌ترین صفات الهی در زبان عربی است که به پاکی، طهارت و تقدس خداوند اشاره دارد. این واژه از ریشه „ق-د-س“ گرفته شده و در متون دینی برای بیان کمال و پاکی مطلق خداوند به کار می‌رود.