073-019-004-مزمل

آیه‌ی ۱۹ إِنَّ هَٰذِهِ تَذْكِرَةٌ ۖ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا

تحلیل لغوی و ریشه‌شناسی

1. إِنَّ: حرف تأکید و نصب. در فارسی به «بی‌گمان» یا «همانا» ترجمه می‌شود.
2. هَٰذِهِ: ضمیر اشاره به مؤنث، به معنای «این».
3. تَذْكِرَةٌ: اسم مؤنث مفرد، به معنای «یادآوری» یا «پند». ریشه‌ی آن از «ذ-ک-ر» است که به معنای «یاد کردن» یا «به یاد آوردن» است.
4. فَمَن: فاء عطف به همراه «مَن» شرطیه. «مَن» به معنای «هر کس که» است.
5. شَاءَ: فعل ماضی، به معنای «خواست». ریشه‌ی آن «ش-ی-ء» است که به معنای «خواستن» یا «اراده کردن» است.
6. اتَّخَذَ: فعل ماضی باب افتعال، به معنای «برگزید» یا «انتخاب کرد». ریشه‌ی آن «أ-خ-ذ» است که به معنای «گرفتن» یا «برداشتن» است.
7. إِلَىٰ: حرف جر، به معنای «به سوی».
8. رَبِّهِ: مضاف و مضاف‌الیه. «رَبِّ» به معنای «پروردگار» و «هِ» ضمیر متصل به معنای «او».
9. سَبِيلًا: اسم نکره منصوب، به معنای «راه». ریشه‌ی آن «س-ب-ل» است که به معنای «راه» یا «مسیر» می‌باشد.

نوع جمله و معنا

این آیه یک جمله‌ی خبری و شرطی است که با تأکید بر اهمیت یادآوری و پند در قرآن، بیان می‌کند که هر کس بخواهد می‌تواند راهی به سوی پروردگارش برگزیند. مفهوم این جمله بیانگر اختیار و اراده‌ی انسان در انتخاب مسیر هدایت و نزدیکی به خداوند است.

ترجمه‌ی کلی

«بی‌گمان این [قرآن] یادآوری [و پندی] است؛ پس هر کس بخواهد، راهی به سوی پروردگارش انتخاب می‌کند.»