آیه 18: الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّىٰ
1. تحلیل گرامری واژه به واژه:- الَّذِي
- نوع کلمه: اسم موصول
- نقش نحوی: مبتدا یا موصول (کلمه‌ای که جمله‌ی بعد از آن صلت آن است).
- معنی: کسی که / آن‌که
- يُؤْتِي
- نوع کلمه: فعل مضارع معلوم
- وزن: يُفْعِلُ (باب إفعال)
- ریشه: أ-ت-ي (أتی)
- معنی: می‌دهد / عطا می‌کند
- نقش نحوی: فعل اصلی جمله‌ی صلت
- مَالَهُ
- مَالَ
- نوع کلمه: اسم
- نقش نحوی: مفعول به برای فعل „يُؤْتِي“
- معنی: مال / دارایی
- هُ
- نوع کلمه: ضمیر متصل
- نقش نحوی: مضاف‌الیه برای „مال“
- معنی: او / مال او
- يَتَزَكَّىٰ
- نوع کلمه: فعل مضارع معلوم
- وزن: يَتَفَعَّلُ (باب تفعُّل)
- ریشه: ز-ک-و (زکا)
- معنی: تزکیه می‌شود / پاک می‌گردد یا قصد پاکی دارد.
- نقش نحوی: فعل حال، خبر برای مبتدا یا صفت برای موصول „الَّذِي“.
2. ریشه و معانی اصلی کلمات:- أ-ت-ي (أتی)
- معانی اصلی: آمدن، آوردن، دادن.
- در این آیه به معنای „دادن“ یا „عطا کردن“ آمده است.
- م-و-ل (مال)
- معانی اصلی: دارایی، ثروت، چیزی که مالکیت انسان بر آن تعلق می‌گیرد.
- ز-ک-و (زکا)
- معانی اصلی: رشد کردن، پاک شدن، خالص شدن.
- در این آیه معنای „تزکیه و پاکی نفس“ مد نظر است.
3. نوع جمله و نقش اجزای آن:این جمله یک جمله‌ی وصفیه (موصولی) است که بخش اصلی آن را اسم موصول „الَّذِي“ به همراه صله‌ی خود تشکیل می‌دهد. صله‌ی این اسم موصول عبارت است از جمله‌ی فعلیه „يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّىٰ“. توضیح اجزای جمله به‌صورت زیر است: - الَّذِي → مبتدا یا موصول
- يُؤْتِي مَالَهُ → صله‌ی اسم موصول، یک جمله فعلیه.
- يُؤْتِي → فعل مضارع
- مَالَهُ → مفعول به برای „يُؤْتِي“
- يَتَزَكَّىٰ → فعل مضارع که می‌تواند خبر یا صفت باشد.
4. ترجمه و مفهوم کلی آیه در زبان فارسی:„آن کسی که مال خود را می‌بخشد (و با این کار) خود را تزکیه می‌کند.“
5. پیام و مفهوم آیه:این آیه اشاره به فردی دارد که دارایی خود را در راه خدا و برای اهدافی که موجب پاکی نفس می‌شود، انفاق می‌کند. مفهوم تزکیه در اینجا شامل تطهیر روح از حرص و بخل و همچنین رشد معنوی است. | 