آیه ۱ „وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَىٰ“:- واو قسم (وَ): حرف „واو“ در اینجا حرف قسم است که برای سوگند یاد کردن به کار می‌رود. در عربی، قسم به معنی تأکید بر اهمیت موضوعی است که بعد از آن خواهد آمد.
- اللَّيْلِ:
- نوع کلمه: اسم
- اعراب: مجرور به حرف جر (واوِ قسم) و علامت جر آن کسرة ظاهر بر آخر آن است.
- معنی: شب
- مشتق از ریشه: ل-ي-ل
- إِذَا:
- نوع کلمه: حرف شرط غیرجازم
- معنی: هرگاه، زمانی که
- يَغْشَىٰ:
- نوع کلمه: فعل مضارع
- فعل ثلاثی مجرد: مشتق از ریشه „غ-ش-و“
- اعراب: مرفوع و علامت رفع آن ضمه مقدر بر الف منع از ظهور آن برای تعذر
- معنی: می‌پوشاند، می‌پوشد
ریشه‌ها و معانی- ل-ي-ل (لیل):
- معنی ریشه: به معنای تاریکی شب
- کاربرد در قرآن: به دفعات برای اشاره به شب به عنوان زمانی از روز اشاره شده است.
- غ-ش-و (غشی):
- معنی ریشه: پوشاندن، فراگرفتن
- کاربرد در قرآن: معمولاً برای توصیف حالتی که چیزی بر چیزی دیگر پوشانده می‌شود یا فرا می‌گیرد.
نوع جملهاین جمله قسمیه است که با واو قسم آغاز شده و برای تأکید بر موضوع بعد از آن به کار رفته است. معنی کلی در فارسی„سوگند به شب هنگامی که [همه چیز را] می‌پوشاند.“ این جمله بخشی از سوگند الهی است به شب و ویژگی‌های آن، که در قرآن برای تأکید بر موضوعات مهم بیان می‌شود. | 