068-015-003-قلم

1. تحلیل دستوری

• إِذَا: حرف شرط غیر جازم که به معنای „وقتی که“ است.
• تُتْلَى: فعل مضارع مجهول که از ریشه „ت-ل-و“ آمده و به معنای „خوانده می‌شود“.
• عَلَيْهِ: جار و مجرور که نشان دهنده مفعول غیرمستقیم است، به معنای „بر او“.
• آيَاتُنَا: مبتدا که مضاف و مضاف‌الیه است، به معنای „آیات ما“.
• قَالَ: فعل ماضی از ریشه „ق-و-ل“ به معنای „گفت“.
• أَسَاطِيرُ: خبر که جمع مکسر از „أسطورة“ است و به معنای „افسانه‌ها“.
• الْأَوَّلِينَ: صفت نعتی برای „أَسَاطِيرُ“ به معنای „گذشتگان“.

2. ریشه و معنا

• ت-ل-و (تلاوت): به معنای خواندن یا تلاوت کردن.
• ق-و-ل (قول): به معنای گفتن یا بیان کردن.
• أَسَاطِير (اسطوره): به معنای افسانه‌ها یا داستان‌های خیالی.
• أَوَّل (اول): به معنای نخستین یا پیشینیان.

3. نوع جمله و معنا

این جمله یک جمله شرطی است که با „إِذَا“ شروع می‌شود. در این جمله، شرط آن است که وقتی آیات الهی بر کسی خوانده شود، نتیجه آن است که او می‌گوید این‌ها افسانه‌های گذشتگان هستند.

4. معنی آیه

وقتی آیات ما بر او خوانده می‌شود، می‌گوید: این‌ها افسانه‌های پیشینیان است.