آیه 1: بَرَاءَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ
1. تحلیل لغوی و ریشه‌شناسی:- بَرَاءَةٌ
- ریشه: „بَرَأَ“ (ب-ر-أ)
- معنا: بیزاری، بری بودن، دوری جستن از چیزی یا کسی.
- نوع کلمه: اسم مصدر (حالت نکره).
- مِّنَ
- ریشه: „مِنَ“ حرف جر است.
- معنا: از.
- وظیفه: نشان‌دهنده جدایی یا تعلق است.
- اللَّهِ
- ریشه: „إله“ (ا-ل-ه)
- معنا: خداوند، معبود.
- نوع کلمه: اسم خاص.
- وَرَسُولِهِ
- ریشه: „رَسَلَ“ (ر-س-ل)
- معنا: فرستاده، پیامبر.
- نوع کلمه: اسم؛ به اضافه ضمیر متصل (هِ) که به „اللَّهِ“ برمی‌گردد.
- إِلَى
- ریشه: „إِلَى“
- معنا: به سوی، خطاب به.
- وظیفه: حرف جر برای نشان دادن جهت یا مقصد.
- الَّذِينَ
- ریشه: اسم موصول جمع مذکر (از ریشه „الَّذِي“).
- معنا: کسانی که.
- عَاهَدتُّم
- ریشه: „عَهِدَ“ (ع-ه-د)
- معنا: پیمان بستن، عهد کردن.
- نوع کلمه: فعل ماضی؛ صیغه جمع مخاطب (شما).
- مِّنَ
- الْمُشْرِكِينَ
- ریشه: „شَرَكَ“ (ش-ر-ك)
- معنا: مشرکان، کسانی که برای خدا شریک قائل شده‌اند.
- نوع کلمه: اسم جمع مذکر.
2. تحلیل نحوی و ساختاری:این جمله یک جمله اسمیه است که با کلمه «بَرَاءَةٌ» آغاز شده و خبر آن در ادامه با ترکیب‌های متصل آمده است: - بَرَاءَةٌ: مبتدا (نکره‌ای که با خبر کامل می‌شود).
- مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ: جار و مجرور در مقام خبر برای مبتدا «بَرَاءَةٌ».
- إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ: جار و مجرور که متعلق به «بَرَاءَةٌ» بوده و جهت بیزاری را مشخص می‌کند.
3. نوع جمله:این آیه یک جمله اسمیه با ساختار خبری است که پیام مهمی را منتقل می‌کند و به نوعی اعلام رسمی بیزاری خدا و پیامبر از مشرکینی است که با مسلمانان پیمان بسته بودند.
4. ترجمه و معنا:«این اعلام بیزاری‌ای است از سوی خداوند و پیامبر او به سوی کسانی از مشرکان که با آنان پیمان بسته‌اید.»
5. مفاهیم کلیدی:- این آیه بر اعلان بیزاری و قطع پیوند از مشرکان تأکید دارد.
- ریشه اصلی لغات بر مفاهیمی چون قطع رابطه، پیمان‌شکنی و جدایی دلالت دارد.
- نوع جمله خبری است که حالت اعلام رسمی دارد و بار حقوقی و الهی آن روشن است.
| 