بررسی واژه «فَخُورٍ» در زبان عربی
۱. معنی واژه «فَخُورٍ»واژه «فَخُورٍ» به معنای بسیار فخرکننده، متکبر، یا کسی که به خود می‌بالد است. این واژه معمولاً در توصیف کسی به کار می‌رود که به خود یا داشته‌هایش بیش از حد افتخار می‌کند.
۲. ریشه واژه و کاربرد آن در زبان عربی- ریشه: واژه «فَخُورٍ» از ریشه ثلاثی «ف-خ-ر» (فَخَرَ) گرفته شده است.
- معنی ریشه: ریشه «ف-خ-ر» به معنای فخر کردن، افتخار کردن، یا مباهات است.
- کاربرد: این ریشه در زبان عربی برای بیان مفاهیمی مربوط به افتخار، بزرگی، و گاهی تکبر به کار می‌رود.
۳. واژه‌های مشتق‌شده از ریشه «ف-خ-ر» در قرآندر قرآن کریم، واژه‌های مختلفی از این ریشه به کار رفته‌اند. نمونه‌هایی از این مشتقات عبارتند از: - فَخُورٍ
- مثال: «وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ» (سوره لقمان، آیه ۱۸)
- معنی: خداوند هیچ متکبر فخرکننده‌ای را دوست ندارد.
- فَخَرَ
- مثال: «ثُمَّ لَا يَجْعَلُونَ لِلَّهِ عَلَيْكُمْ نِعْمَةً يَفْخَرُونَ» (سوره یونس، آیه ۵۸)
- معنی: سپس به خاطر نعمت‌های خداوند بر شما فخر نمی‌فروشند.
- مُخْتَالٍ فَخُورٍ
- ترکیب توصیفی برای اشاره به کسی که هم متکبر است و هم فخرکننده.
۴. ویژگی‌های دستوری واژه «فَخُورٍ»- نوع کلمه: اسم
- وزن: فَعُول
- حالت اعراب:
- در اینجا «فَخُورٍ» به صورت مجرور آمده است (به دلیل وجود کسره در آخر کلمه).
- این حالت معمولاً به دلیل اضافه شدن یا حرف جر است.
- جمع:
- جمع مکسر: «فُخَرَاء»
- جمع سالم: «فَخُورُونَ»
۵. صیغه و معنی اصلی
- صیغه اصلی: فَعُول
- معنی: این صیغه در زبان عربی برای بیان صفاتی به کار می‌رود که بیانگر شدت یا تکرار یک ویژگی هستند. در اینجا، «فَخُور» به معنای کسی است که بسیار فخر می‌کند.
۶. اطلاعات ریشه‌شناسی
- ریشه «ف-خ-ر» در زبان عربی به معنای فخر و افتخار آمده است.
- این ریشه در متون قدیمی عربی برای اشاره به بزرگی، شکوه، و گاهی تکبر به کار رفته است.
- در ادبیات جاهلی نیز این ریشه برای توصیف افتخار قبیله‌ای یا شخصی استفاده شده است.
۷. مترادف‌ها و متضادهامترادفها :- در عربی:
- مُتَكَبِّر
- مُخْتَال
- مُبَاهٍ
- عَجُوف
- در فارسی:
- مغرور
- متکبر
- خودستا
- افتخارکننده
متضادها :- در عربی:
- مُتَوَاضِع
- خَاشِع
- ذَلِيل
- مُنْكَسِر
- در فارسی:
نتیجهگیریواژه «فَخُورٍ» یکی از صفات برجسته در زبان عربی است که هم در قرآن کریم و هم در ادبیات عربی به کار رفته است. این واژه نشان‌دهنده شخصی است که به خود یا داشته‌هایش بیش از حد افتخار می‌کند، و معمولاً با بار معنایی منفی همراه است. | 