الْفَجْرِ

معانی واژه „الفجر“:

1. طلوع سپیده‌دم: به معنای زمان شکافتن تاریکی شب و آغاز روشنایی صبح.
2. شکافتن: به معنای جدا شدن یا باز شدن چیزی.
3. شروع: آغاز یک روز یا یک دوره جدید.

ریشه (جذر) واژه:

ریشه این کلمه „ف-ج-ر„ است. این ریشه در زبان عربی به معنای شکافتن، باز کردن، یا جدا کردن چیزی به کار می‌رود.

کاربرد واژه در زبان عربی:

• در قرآن کریم، واژه „الفجر“ در موارد مختلفی به کار رفته است، از جمله در سوره‌ای به همین نام (سوره الفجر، آیه ۱: „وَالْفَجْرِ“).
• در ادبیات عربی، این کلمه به معنای شروع روز یا روشنایی صبح استفاده می‌شود.
• در مفاهیم معنوی، „الفجر“ به عنوان نمادی از امید و آغاز جدید به کار می‌رود.

ویژگی‌های دستوری (نحوی):

• نوع کلمه: اسم.
• حالت اعراب:
  • „الفجرِ“ در جمله به صورت مضاف‌الیه یا در حالت جر ظاهر می‌شود.
  • اگر به صورت „الفجرُ“ باشد، در حالت رفع قرار دارد.
• جنس: مذکر.
• تعریف: با „الـ“ معرفه شده است.

صیغه اصلی (وزن صرفی):

• وزن: „فَعْلٌ“.
• معنا در این وزن: نشان‌دهنده یک مفهوم اسمی است که به شکافتن یا آغاز اشاره دارد.

اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی):

• ریشه „فجر“ به معنای شکافتن و باز کردن است. این ریشه در کلمات مرتبط دیگری مانند „تفجیر“ (منفجر کردن) و „فجور“ (شکافتن حدود اخلاقی) نیز دیده می‌شود.
• واژه „فجر“ به دلیل ارتباط با طلوع خورشید و روشنایی، در فرهنگ‌های مختلف عربی به عنوان نماد امید و آغاز به کار رفته است.

خلاصه:

„الفجر“ واژه‌ای است با ریشه „ف-ج-ر“ که در زبان عربی به معنای طلوع سپیده‌دم، شکافتن تاریکی و آغاز روشنایی است. این کلمه در قرآن و ادبیات عربی جایگاه ویژه‌ای دارد و از نظر دستوری یک اسم مذکر معرفه است.