092-002-009-ليل

1. وَ: حرف عطف است که برای اتصال بین جملات یا کلمات استفاده می‌شود. در اینجا بین آیه‌های مختلف سوگند در این سوره اتصال ایجاد می‌کند.
2. النَّهَارِ:
   • ال: حرف تعریف که به اسم نکره اشاره می‌کند و آن را معرفه می‌سازد، در اینجا به معنای „روز“.
   • نَهَار: اسم مفرد مذکر از ریشه «ن-ه-ر» به معنای روز.
   • إعراب: مجرور به حرف جر (و) و علامت جر آن کسره است.
   • ترکیب: مضاف‌الیه در جمله قسم.
3. إِذَا: حرف شرط غیر جازم به معنای „زمانی که“ یا „هنگامی که“. این حرف به جملات شرطی متصل می‌شود.
4. تَجَلَّىٰ:
   • فعل ماضی معلوم ثلاثی مزید فیه.
   • ریشه: «ج-ل-و» به معنای روشن شدن، آشکار شدن.
   • ساختار: فعل ماضی از باب تفعل.
   • فاعل آن ضمیر مستتر «هو» است که به روز برمی‌گردد.

معنای ریشه و واژه‌ها:

• نَهَار: از ریشه «ن-ه-ر»، به معنای روز و روشنایی.
• تَجَلَّىٰ: از ریشه «ج-ل-و»، به معنای آشکار شدن، روشن شدن.

نوع جمله و معنا:

این جمله قسم است که در زبان عربی و قرآن کریم بسیار رایج است. در اینجا خداوند به „روز“ قسم خورده که زمانی که به وضوح و روشنی می‌آید. هدف از این سوگندها تأکید بر عظمت و اهمیت پدیده‌های طبیعی مانند روز و شب است.

معنا:

در این آیه خداوند به روز قسم می‌خورد، هنگامی که کاملاً روشن و آشکار می‌شود، تا اهمیت این پدیده طبیعی و نظم آن را مورد تأکید قرار دهد.