آیه 4 „أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا“
1. تحلیل دستوری کلمات- أَوْ (او): حرف عطف است که به معنی „یا“ است و برای ایجاد انتخاب یا تفکیک بین دو گزینه استفاده می‌شود.
- زِدْ (زد): فعل امر از ریشه „ز-ی-د“ به معنی „زیاد کن“. این فعل امر مفرد خطاب به مخاطب مذکر است.
- عَلَيْهِ (علیه): حرف جر „عَلَى“ به همراه ضمیر متصل „ه“ به معنی „بر او“ یا „بر آن“ است.
- وَ (و): حرف عطف که برای وصل کردن جملات یا عبارات به کار می‌رود و به معنی „و“ است.
- رَتِّلِ (رتّل): فعل امر از ریشه „ر-ت-ل“ به معنی „با ترتیل بخوان“. این فعل نیز به صورت امر مفرد مذکر آمده است.
- الْقُرْآنَ (القرآن): مفعول منصوب فعل „رتّل“. قرآن به عنوان کتاب مقدس مسلمانان ذکر شده است.
- تَرْتِيلًا (ترتیلا): مصدر منصوب که به عنوان حال برای فعل „رتّل“ آمده و به معنی „با ترتیل“ یا „به آرامی و با دقت“ است.
2. ریشه‌شناسی و معانی- ز-ی-د: این ریشه در زبان عربی به معانی افزایش، زیاد کردن و افزودن به کار می‌رود.
- ر-ت-ل: این ریشه به معانی منظم و با دقت خواندن، ترتیل و شمرده شمرده خواندن است.
3. نوع جمله و معنااین آیه از نوع جمله امری است که امر به انجام دو عمل می‌کند: - زیاد کردن: اشاره به افزایش زمان قرائت قرآن دارد.
- ترتیل قرآن: به معنای قرائت قرآن با آرامش، دقت و وضوح است.
4. معنای کلی آیهبه پیامبر اسلام (ص) دستور می‌دهد که در قرائت قرآن، بر زمان آن بیفزاید و قرآن را با دقت و ترتیل بخواند. این امر تأکید بر اهمیت قرائت دقیق و فهم عمیق از آیات الهی دارد. | 