آیه ۵۵ «فَمَن شَاءَ ذَكَرَهُ» تحلیل دستوری- فَمَن:
- فَـ: حرف عطف که برای نتیجه‌گیری یا توضیح بیشتر استفاده می‌شود.
- مَن: اسم شرط جازم، به معنای „هر کس“ یا „کسی که“.
- شَاءَ:
- فعل ماضی، صیغه سوم شخص مفرد مذکر.
- ریشه: ش ی ا (شین، یاء، الف).
- معنای اصلی: خواستن یا اراده کردن.
- ذَكَرَهُ:
- ذَكَرَ: فعل ماضی، صیغه سوم شخص مفرد مذکر.
- ریشه: ذ ک ر (ذال، کاف، راء).
- معنای اصلی: یاد کردن یا به یاد آوردن.
- هُ: ضمیر متصل، به معنای „او“ یا „آن“.
تحلیل معنایی- معنای کلی: «پس هر کس بخواهد، او را یاد کند.»
- این جمله بیان می‌کند که در نتیجه‌گیری از مطالب قبل، هر کس که اراده کند می‌تواند موضوع مطرح شده را به خاطر بسپارد یا یاد کند.
نوع جمله- نوع جمله: شرطیه
- این جمله از نوع شرطیه است که با „مَن“ به عنوان اسم شرط آغاز شده و فعل „شَاءَ“ به عنوان فعل شرط عمل می‌کند. جواب شرط نیز در فعل „ذَكَرَهُ“ آمده است.
این تحلیل نشان می‌دهد که آیه به صورت خلاصه بر اختیار و اراده انسان در یادآوری و توجه به موضوعات دینی تأکید دارد. | 