آیه‌ی ۲۳ „ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ“ تحلیل دستوری:- ثُمَّ:
- نوع کلمه: حرف عطف
- وظیفه دستوری: برای ترتیب و تأخیر در زمان به کار می‌رود. نشان‌دهنده‌ی وقوع یک فعل بعد از فعل دیگری است.
- أَدْبَرَ:
- نوع کلمه: فعل ماضی
- ریشه: „د-ب-ر“
- وزن صرفی: أَفْعَلَ
- معنی: پشت کرد، دور شد
- وَ:
- نوع کلمه: حرف عطف
- وظیفه دستوری: برای پیوستن دو جمله یا دو کلمه به یکدیگر استفاده می‌شود و معمولاً به معنی „و“ در فارسی است.
- اسْتَكْبَرَ:
- نوع کلمه: فعل ماضی
- ریشه: „ک-ب-ر“
- وزن صرفی: استَفْعَلَ
- معنی: تکبر ورزید، خود بزرگ‌بینی کرد
تحلیل ریشه و معانی:- ریشه „د-ب-ر“:
- معنی اصلی: پشت کردن، دور شدن
- مشتقات: مُدَبِّر (تدبیرکننده)، دُبُر (پشت)
- ریشه „ک-ب-ر“:
- معنی اصلی: بزرگ بودن، بزرگ شدن
- مشتقات: کبیر (بزرگ)، تَکبیر (بزرگ‌داشتن)
نوع جمله:این آیه شامل یک جمله‌ی خبری است که دو فعل ماضی در آن به کار رفته است و نشان‌دهنده‌ی دو عمل متوالی است که توسط فاعل انجام شده‌اند. | 