آیه 1: الْحَاقَّةُ
1. تحلیل گرامری:- الْحَاقَّةُ:
- نوع کلمه: اسم
- وزن: فاعِلَة
- اعراب:
- „الْحَاقَّةُ“ مبتدا است و مرفوع (محل آن رفع) است. علامت رفع آن ضمه بر روی «ة» است.
- حروف تعریف: «الـ» در ابتدای کلمه، حرف تعریف است و کلمه را معرفه کرده است.
- جنس: مؤنث
- تعداد: مفرد
2. ریشه‌شناسی:- ریشه: حقّ (ح-ق-ق)
- معنای ریشه:
- حقّ به معنای ثبوت، تحقق، واقعیت و درستی است.
- ریشه ح-ق-ق در زبان عربی معانی مختلفی دارد، از جمله:
- تحقق یافتن
- واجب بودن
- عدل و انصاف
- حقیقت و واقعیت
- در اینجا، «الْحَاقَّةُ» از همین ریشه گرفته شده و بر وزن «فاعلة» آمده است که معنای صفت مشبهه می‌دهد.
3. معنا در زبان عربی و ترجمه فارسی:- معنای لغوی: «الْحَاقَّةُ» به معنای چیزی است که حقیقت دارد یا وقوع آن حتمی و قطعی است.
- معنای اصطلاحی در سیاق قرآن: در اینجا «الْحَاقَّةُ» یکی از نام‌های قیامت است. این نام نشان‌دهنده‌ی قطعیت وقوع قیامت و حقیقت گریزناپذیر آن است.
- ترجمه فارسی: «الحقه» به معنای «آن حقیقت حتمی» یا «آن واقعه قطعی» ترجمه می‌شود.
4. سازگاری نحوی و ساختار جمله:- این آیه تنها از یک کلمه تشکیل شده است که مبتدا است.
- خبر این مبتدا در آیات بعدی می‌آید. بنابراین «الْحَاقَّةُ» بخشی از یک جمله اسمیه است.
5. پیام کلی آیه:این آیه با آوردن کلمه «الْحَاقَّةُ» توجه مخاطب را به قیامت جلب می‌کند و نوعی تأکید بر اهمیت، قطعیت و حقیقت آن روز دارد. |
