آیه 1 «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَ انشَقَّ الْقَمَرُ»
1. تحلیل دستوری (گرامری)الف) کلمات و ترکیب‌ها:- اقْتَرَبَتِ
- نوع کلمه: فعل ماضی
- صیغه: مؤنث مفرد
- وزن: افتعل
- ریشه: ق-ر-ب
- معنی ریشه: نزدیک شدن، قریب شدن
- معنی فعل: نزدیک شد. (به دلیل مؤنث بودن، به „السَّاعَةُ“ اشاره دارد.)
- السَّاعَةُ
- نوع کلمه: اسم معرفه
- اعراب: مرفوع به دلیل اینکه فاعل فعل „اقتربت“ است.
- ریشه: س-و-ع یا س-ا-ع
- معنی ریشه: زمان، لحظه
- معنی اسم: ساعت، زمان (در اینجا به قیامت اشاره دارد).
- وَ
- نوع کلمه: حرف عطف
- وظیفه: ارتباط دو جمله یا عبارت با یکدیگر
- انشَقَّ
- نوع کلمه: فعل ماضی
- صیغه: مذکر مفرد
- وزن: انفعال
- ریشه: ش-ق-ق
- معنی ریشه: شکافتن، جدا کردن
- معنی فعل: شکافت، دو نیم شد.
- الْقَمَرُ
- نوع کلمه: اسم معرفه
- اعراب: مرفوع به دلیل اینکه فاعل فعل „انشَقَّ“ است.
- ریشه: ق-م-ر
- معنی ریشه: ماه یا جسم نورانی در آسمان شب
- معنی اسم: ماه (Moon).
ب) نوع جمله‌ها:- جمله اول: «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ»
- نوع جمله: خبریه مثبت
- ساختار: فعل + فاعل
- معنی: ساعت (قیامت) نزدیک شد.
- جمله دوم: «انشَقَّ الْقَمَرُ»
- نوع جمله: خبریه مثبت
- ساختار: فعل + فاعل
- معنی: ماه شکافت.
2. تحلیل معناییاین آیه از سوره قمر (آیه 1) است و به دو موضوع اشاره دارد: - نزدیک شدن «السَّاعَةُ» که در قرآن معمولاً به قیامت یا پایان دنیا اشاره دارد.
- شکافتن ماه که به عنوان یک معجزه از پیامبر اسلام (ص) ذکر شده است.
ریشه‌ها و معنای کلی:- ریشه «ق-ر-ب»: بیانگر نزدیکی و رسیدن چیزی به چیزی دیگر است.
- ریشه «ش-ق-ق»: نشان‌دهنده جدا شدن یا شکافته شدن چیزی است.
3. ترکیب معنایی عمومیاین آیه یک خبر عظیم و هشداردهنده درباره قیامت و نشانه‌های آن است. همچنین اشاره‌ای به یکی از معجزات پیامبر اسلام دارد که در تاریخ ثبت شده است. | 