آیه 3: كَذَٰلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
تحلیل گرامری (نحو و صرف):- كَذَٰلِكَ
- نوع کلمه: اسم اشاره
- ترکیب: „کَ“ به معنی „همانند“ + „ذَٰلِكَ“ به معنی „آن“.
- نقش در جمله: جار و مجرور (تشبیه)
- معنی: به همین صورت، اینگونه.
- يُوحِي
- نوع کلمه: فعل مضارع
- صرف: فعل ثلاثی مجرد از باب افعال (أوحى، يُوحِي، إِيحاءً).
- ضمیر: مفرد مذکر غائب.
- معنی: وحی می‌کند، الهام می‌فرستد.
- إِلَيْكَ
- نوع کلمه: جار و مجرور
- ترکیب: „إلى“ به معنی „به سمت“ + „ك“ ضمیر متصل دوم شخص مفرد مذکر.
- نقش در جمله: متعلق فعل „يُوحِي“.
- معنی: به تو.
- وَإِلَى الَّذِينَ
- وَ: حرف عطف (و).
- إِلَى: حرف جر (به سوی).
- الَّذِينَ: اسم موصول جمع مذکر.
- نقش در جمله: مفعول غیر مستقیم فعل „يُوحِي“.
- معنی: و به سوی کسانی که.
- مِن قَبْلِكَ
- مِن: حرف جر (از).
- قَبْلِ: اسم ظرف زمان (پیش از).
- كَ: ضمیر متصل دوم شخص مفرد مذکر (تو).
- نقش در جمله: قید زمان متعلق به „الَّذِينَ“.
- معنی: پیش از تو.
- اللَّهُ
- نوع کلمه: اسم عَلَم (ذات خداوند).
- اعراب: مبتدا مرفوع با ضمه.
- نقش در جمله: مبتدا برای خبر بعدی („العزیز الحکیم“).
- الْعَزِيزُ
- نوع کلمه: صفت مشبهه
- اعراب: خبر مرفوع برای مبتدا („اللَّهُ“).
- معنی: عزیز، قدرتمند و غالب.
- الْحَكِيمُ
- نوع کلمه: صفت مشبهه
- اعراب: معطوف بر خبر اول („العزیز“).
- معنی: حکیم، دارای حکمت.
ریشه‌شناسی کلمات:- يُوحِي:
- ریشه: „و ح ی“.
- معانی: وحی کردن، الهام فرستادن، پیام دادن.
- الْعَزِيزُ:
- ریشه: „ع ز ز“.
- معانی: عزیز بودن، محترم بودن، غالب بودن.
- الْحَكِيمُ:
- ریشه: „ح ك م“.
- معانی: حکمت داشتن، دانا بودن، خردمند بودن.
نوع جمله و معنا:- نوع جمله: خبریه.
- ساختار کلی جمله: جمله مرکب با مبتدا („اللَّهُ“) و خبر („العزیز الحکیم“) که توضیح‌دهنده فعل اصلی („يُوحِي“) است.
- ترجمه و معنا به فارسی:
به همین صورت خداوند عزیز و حکیم به تو و به کسانی که پیش از تو بودند، وحی می‌کند.
نکات تفسیری و معنایی:این آیه نشان‌دهنده استمرار وحی الهی است که نه فقط برای پیامبر اسلام بلکه برای پیامبران پیشین نیز ارسال شده است. خداوند با صفات „العزیز“ (قدرتمند و شکست‌ناپذیر) و „الحکیم“ (دارای حکمت مطلق) معرفی می‌شود که حاکی از حکمت و قدرت او در روند هدایت بشر است. | 