017-001-053-إسراء

سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

ترجمه به فارسی:

پاک و منزه است آن که بنده‌اش را شبانه از مسجدالحرام به مسجدالاقصی، که پیرامون آن را برکت دادیم، برد تا از نشانه‌های خود به او نشان دهیم. بی‌گمان او شنوا و بیناست.

تحلیل جمله و دستور زبان:

1. سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا
   • ترجمه: پاک و منزه است کسی که بنده‌اش را شبانه برد.
   • تحلیل دستوری:
     • سُبْحَانَ: مصدر به معنای „پاکی و منزهی“، حالت منصوب برای بیان تعظیم.
     • الَّذِي: اسم موصول، به معنای „کسی که“.
     • أَسْرَىٰ: فعل ماضی، به معنای „شبانه برد“.
     • بِعَبْدِهِ: جار و مجرور؛ بِ (حرف اضافه) + عَبْدِهِ (مضاف و مضاف‌الیه؛ „بنده‌ی او“).
     • لَيْلًا: ظرف زمان، به معنای „در شب“.
   • نوع جمله: خبری (بیان واقعیت).

2. مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى
   • ترجمه: از مسجدالحرام تا مسجدالاقصی.
   • تحلیل دستوری:
     • مِّنَ: حرف جر، به معنای „از“.
     • الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ: اسم معرفه؛ „مسجدالحرام“.
     • إِلَى: حرف جر، به معنای „تا“.
     • الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى: اسم معرفه؛ „مسجدالاقصی“.
   • نوع جمله: توضیحی (بیان مکان حرکت).

3. الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ
   • ترجمه: که پیرامون آن را برکت دادیم.
   • تحلیل دستوری:
     • الَّذِي: اسم موصول، به معنای „که“.
     • بَارَكْنَا: فعل ماضی + فاعل؛ „ما برکت دادیم“.
     • حَوْلَهُ: ظرف مکان (حواله = پیرامون آن).
   • نوع جمله: توضیحی (بیان ویژگی مسجدالاقصی).

4. لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا
   • ترجمه: تا از نشانه‌های خود به او نشان دهیم.
   • تحلیل دستوری:
     • لِ: حرف جر، به معنای „برای“ یا „تا“.
     • نُرِيَهُ: فعل مضارع منصوب؛ „نشان دهیم“.
     • مِنْ: حرف جر، به معنای „از“.
     • آيَاتِنَا: مضاف و مضاف‌الیه؛ „نشانه‌های ما“.
   • نوع جمله: غایی (بیان هدف).

5. إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
   • ترجمه: بی‌گمان او شنوا و بیناست.
   • تحلیل دستوری:
     • إِنَّ: حرف تأکید، به معنای „به راستی“.
     • هُوَ: ضمیر منفصل، فاعل.
     • السَّمِيعُ: صفت، به معنای „شنوا“.
     • الْبَصِيرُ: صفت، به معنای „بینای“.
   • نوع جمله: خبری (بیان صفات).

نتیجه‌گیری:

این آیه یک متن خبری است که واقعه‌ی اسراء (سفر شبانه پیامبر اکرم) را توصیف می‌کند. از نظر دستوری شامل جملات خبری، توضیحی و غایی است. همچنین از ساختارهای قوی زبان عربی مانند موصولات، جار و مجرور و صفات استفاده شده است.