آیه 184 سوره بقرهمتن آیه:أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ ۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۚ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ ۖ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ ۚ وَأَن تَصُومُوا خَيْرٌ لَّكُمْ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ تحلیل دستوری آیه:جمله‌های موجود در آیه:- أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ
- نوع جمله: جمله خبری.
- معنا: روزهایی معدود.
- تحلیل دستوری:
- «أَيَّامًا» اسم منصوب، جمع، به معنای „روزها“.
- «مَّعْدُودَاتٍ» صفت جمع مونث منصوب، به معنای „معدود“ یا „شمرده‌شده“.
- فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ
- نوع جمله: شرطیه.
- معنا: پس هرکس از شما بیمار یا در سفر باشد، باید تعداد روزهایی دیگر را روزه بگیرد.
- تحلیل دستوری:
- «فَمَن»: حرف شرط (فعل شرط آغاز می‌شود).
- «كَانَ»: فعل ماضی ناقص.
- «مِنكُم»: جار و مجرور، متعلق به «كَانَ».
- «مَّرِيضًا»: خبر «كَانَ»، منصوب.
- «أَوْ»: حرف عطف برای بیان گزینه دیگر.
- «عَلَىٰ سَفَرٍ»: جار و مجرور (حالت خبر دوم).
- «فَعِدَّةٌ»: جواب شرط، اسم مرفوع، به معنای „تعداد“.
- «مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ»: جار و مجرور متعلق به «فَعِدَّةٌ».
- وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ
- نوع جمله: خبری.
- معنا: و بر کسانی که توان روزه گرفتن دارند، کفاره‌ای مقرر شده است: غذایی برای یک مسکین.
- تحلیل دستوری:
- «وَعَلَى»: حرف جر.
- «الَّذِينَ»: اسم موصول.
- «يُطِيقُونَهُ»: فعل مضارع + ضمیر متصل (مفعول).
- «فِدْيَةٌ»: مبتدا، اسم مرفوع.
- «طَعَامُ»: بدل برای «فِدْيَةٌ».
- «مِسْكِينٍ»: صفت برای «طَعَامُ».
- فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ
- نوع جمله: شرطیه.
- معنا: پس هرکس کار خیری را پیش‌کش کند، آن برای او بهتر است.
- تحلیل دستوری:
- «فَمَن»: حرف شرط.
- «تَطَوَّعَ»: فعل ماضی متعدی.
- «خَيْرًا»: مفعول منصوب برای فعل «تَطَوَّعَ».
- «فَهُوَ»: مبتدا برای جواب شرط.
- «خَيْرٌ»: خبر مبتدا، اسم مرفوع (صفت).
- «لَّهُ»: جار و مجرور متعلق به «خَيْرٌ».
- وَأَن تَصُومُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
- نوع جمله: خبری مشروط.
- معنا: و اینکه روزه بگیرید برای شما بهتر است، اگر بدانید.
- تحلیل دستوری:
- «وَأَن»: حرف مصدری.
- «تَصُومُوا»: فعل مضارع منصوب به دلیل حرف نصب.
- «خَيْرٌ»: خبر مبتدا، اسم مرفوع (صفت).
- «لَّكُمْ»: جار و مجرور متعلق به «خَيْرٌ».
- «إِن»: حرف شرط.
- «كُنتُمْ»: فعل ناقص (ماضی) + ضمیر متصل (فاعل).
- «تَعْلَمُونَ»: فعل مضارع.
ریشه‌شناسی (استنتاج ریشه کلمات):- أَيَّامًا → ریشه: „يَوْم“ → معنا: روز.
- مَّعْدُودَاتٍ → ریشه: „ع-د-د“ → معنا: شمارش‌شده.
- مَرِيضًا → ریشه: „م-ر-ض“ → معنا: بیمار بودن.
- سَفَرٍ → ریشه: „س-ف-ر“ → معنا: سفر کردن، مسافرت.
- يُطِيقُونَهُ → ریشه: „ط-و-ق“ → معنا: توانایی داشتن یا طاقت آوردن.
- فِدْيَةٌ → ریشه: „ف-د-ي“ → معنا: کفاره یا آزاد کردن با پرداخت چیزی.
- تَطَوَّعَ → ریشه: „ط-و-ع“ → معنا: داوطلبانه انجام دادن کار خیر.
نوع آیه:این آیه یک آیه تشریعی است که احکام مربوط به روزه را بیان می‌کند و شرایط خاص (بیماری یا سفر) را در نظر گرفته و جایگزین‌هایی مانند فدیه را معرفی می‌کند.
خلاصه معنا:این آیه درباره‌ی روزه‌گرفتن در روزهای مشخص صحبت می‌کند و برای کسانی که بیمار یا در سفر هستند اجازه داده تا در ایامی دیگر روزه بگیرند یا کفاره بدهند، اما تأکید دارد که روزه گرفتن بهتر است اگر انسان‌ها اهمیت آن را درک کنند. | 