002-004-091-بقرة

وَالَّذينَ يُؤمِنونَ بِما أُنزِلَ إِلَيكَ وَما أُنزِلَ مِن قَبلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُم يوقِنونَ

و کسانی که به آنچه به سوی تو نازل شده و آنچه پیش از تو نازل گردیده ایمان می‌آورند و به آخرت یقین دارند.

تحلیل دستوری و ریشه‌شناسی واژه‌ها:

نوع جمله:

جمله خبری مرکب (چند جمله با هم ترکیب شده‌اند و خبری را بیان می‌کند.)

معنی و مفهوم:

این آیه توصیف مؤمنان راستین است که علاوه بر ایمان به قرآن و پیامبر اسلام، به کتاب‌های پیشین نیز ایمان دارند و به آخرت یقین دارند. این ویژگی‌ها نشانه ایمان کامل و راستین در دین اسلام است.

توضیح بیشتر:

این عبارت در قرآن (سوره بقره، آیه ۴) جزء یک جمله مرکب و متصل به آیات قبل است. در اصل، این آیه وصفی برای «متقین» است که در آیات قبلی معرفی شده‌اند.
در عربی، این نوع عبارات را اصطلاحاً «جمله صله» یا «جمله وصفی» می‌نامند که با اسم موصول (الذین) شروع می‌شود و صفت گروهی را بیان می‌کند.

دلیل نحوی:

• اسم موصول (الذین) معمولاً به جمله‌ای وصل می‌شود که آن را توصیف کند.
• فعل‌ها و توصیفات در ادامه آن می‌آیند تا ویژگی‌های گروه مورد اشاره را بیان کنند.
• فعل «یؤمنون» خبر جمله موصول است، اما جمله هنوز به مبتدا و خبر اصلی نیاز دارد تا به عنوان یک جمله مستقل کامل شود.
• در متن قرآن، این جمله با جمله قبل پیوسته است و خبر آن معمولاً در ادامه آیات آمده است.

نتیجه:

این بخش به تنهایی جمله کامل نیست، بلکه یک جمله وصفی یا وابسته است که برای توضیح ویژگی‌های گروهی (در اینجا: متقین) به‌کار رفته است. جمله اصلی با شروع آیات قبلی شکل می‌گیرد و این قسمت فقط وصف و توضیح است.