| ریشه ثلاثی «ک ب ر» در قرآن ۱۶۱ بار در ۱۸ شکل مشتق آمده است: |
هشت بار به صورت فعل باب اول: کَبُرَ (بزرگ شد) | 1 | |||||||||||||
چهار بار به صورت فعل باب دوم: کَبِّرْ (بزرگ شمار، تکبیر بگو) | 2 | |||||||||||||
| کَبِّرْ فعل امر از ریشه «کَبَّرَ» است و به معنای «بزرگ بشمار»، «ستایش کن»، «بزرگ کن»، یا «الله را بزرگ‌تر بدان» می‌باشد. این واژه غالباً در زمینه دینی و مذهبی به کار می‌رود و بیشتر در اذکار و دعاها شنیده می‌شود. مهم‌ترین کاربرد آن در جمله «الله اکبر» («خدا بزرگ‌تر است») دیده می‌شود. کاربرد واژه در زبان عربی در زبان عربی، «کَبِّرْ» به عنوان فعل امر برای مخاطب مفرد مذکر استفاده می‌شود. این فعل در موارد زیر کاربرد دارد:
ویژگی‌های دستوری
اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی) واژه «کَبِّرْ» از ریشه ثلاثی «ک ب ر» گرفته شده است که در زبان عربی به معنای «بزرگ شدن» یا «بزرگ بودن» است. باب تفعیل (فعّل) معنای «بزرگ کردن» یا «بزرگ شمردن» را می‌دهد. این ریشه در زبان‌های سامی دیگر نیز به معنای بزرگی و عظمت وجود دارد. مترادف‌ها (هم‌معنی‌ها) عربی:
فارسی:
متضادها (واژه‌های مخالف) عربی:
فارسی:
جمع‌بندی واژه «کَبِّرْ» فعلی است در زبان عربی به معنای «بزرگ بشمار» که بیشتر در متون و مناسک دینی کاربرد دارد و ریشه آن به معنای بزرگی و عظمت است. این واژه مترادف‌هایی مانند «عَظِّمْ» و متضادهایی مانند «صَغِّرْ» دارد و در فارسی نیز با معانی مشابه بکار می‌رود.
| ||||||||||||||
یک بار به صورت فعل باب چهارم: أَکْبَرْ (بزرگ‌تر کرد) | 3 | |||||||||||||
دو بار به صورت فعل باب پنجم: یَتَکَبَّرُ (تکبر می‌ورزد) | 4 | |||||||||||||
چهل بار به صورت فعل باب دهم: اِسْتَکْبَرَ (تکبر ورزید) | 5 | |||||||||||||
بیست‌وچهار بار به صورت اسم: أَکْبَر (بزرگ‌تر، برترین) | 6 | |||||||||||||
یک بار به صورت صفت: کُبَّار (بسیار بزرگ) | 7 | |||||||||||||
شش بار به صورت اسم: کِبَر (بزرگی، پیری) | 8 | |||||||||||||
دو بار به صورت اسم: کِبْر (تکبر) | 9 | |||||||||||||
یک بار به صورت اسم: کُبَرَآء (بزرگان) | 10 | |||||||||||||
هفت بار به صورت اسم: کُبْرَىٰ (بزرگ‌ترین، مؤنث اکبر) | 11 | |||||||||||||
دو بار به صورت اسم: کِبْرِیَآء (بزرگی، عظمت) | 12 | |||||||||||||
چهل بار به صورت اسم: کَبِیر (بزرگ) | 13 | |||||||||||||
هفت بار به صورت اسم: کَبِیرَة (گناه بزرگ، کار بزرگ) | 14 | |||||||||||||
یک بار به صورت مصدر باب دوم: تَکْبِیر (تکبیر گفتن) | 15 | |||||||||||||
هفت بار به صورت اسم فاعل باب پنجم: مُتَکَبِّر (متکبر) | 16 | |||||||||||||
دو بار به صورت مصدر باب دهم: اِسْتِکْبَار (تکبر ورزیدن) | 17 | |||||||||||||
شش بار به صورت اسم فاعل باب دهم: مُسْتَکْبِر (کسی که تکبر می‌ورزد) | 18 |