ن-ز-غ

چهار بار به صورت فعل باب اول «نَزَغَ» (به معنی: وسوسه کرد، تحریک کرد)

نَزَغَ  به معنی «وسوسه کردن»، «تحریک کردن»، «دشمنی انداختن»، «فتنه انگیختن» یا «ایجاد اختلاف» است. این واژه معمولاً در زمینه‌هایی به کار می‌رود که کسی یا چیزی باعث ایجاد تفرقه، دشمنی، یا وسوسه در دل فردی شود.

به طور خاص، در متون دینی (مانند قرآن)، نَزَغَ اغلب به معنای وسوسه یا تحریک شیطان برای ایجاد دشمنی یا اختلاف میان انسان‌ها استفاده می‌شود.

۲. کاربرد واژه در زبان عربی

در زبان عربی، «نَزَغَ» به صورت فعل ثلاثی مجرد به کار می‌رود:

• نَزَغَ الشَّيطانُ بينَهم: شیطان بین آن‌ها فتنه انداخت.
• نَزَغَ فلانٌ فلانًا: فلانی دیگری را تحریک کرد یا وسوسه نمود.

در قرآن کریم، آیه‌ای وجود دارد:

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ
(سوره اعراف، آیه ۲۰۰)

۳. ویژگی‌های دستوری

• نوع کلمه: فعل (ثلاثی مجرد)
• ماضی: نَزَغَ
• مضارع: یَنزِغُ
• مصدر: نَزْغٌ
• اسم فاعل: نَازِغٌ
• اسم مفعول: مَنزُوغٌ

مثال‌های صرفی:

• نَزَغَ (گذشته)
• یَنزِغُ (حال)
• نَزْغاً (مصدر)

۴. ریشه‌شناسی (اتیمولوژی)

این واژه از ریشه «ن-ز-غ» گرفته شده که به معنای «جدا کردن»، «کندن»، «کشیدن» و سپس «ایجاد فتنه یا وسوسه» است. در اصل معنای حرکتی ناگهانی یا کشش به سوی چیزی را داشته و به تدریج معنای تحریک و وسوسه را به خود گرفته است.

۵. مترادف‌ها و متضادها

مترادف‌ها (در عربی و فارسی):

• عربی: وَسْوَسَ، أَغْوَى، حَرَّضَ، فَتَنَ، أَضَلَّ
• فارسی: وسوسه کردن، تحریک کردن، فتنه انگیختن، اغوا کردن، به گمراهی کشاندن

متضادها (در عربی و فارسی):

• عربی: أَصْلَحَ (اصلاح کردن)، هَدَى (هدایت کردن)، وَحَّدَ (متحد کردن)
• فارسی: اصلاح کردن، هدایت کردن، آشتی دادن، وحدت بخشیدن

۶. خلاصه

واژه «نَزَغَ» فعلی است با ریشه عربی که بیشتر در زمینه ایجاد وسوسه، فتنه و اختلاف به کار می‌رود و در متون دینی نیز کاربرد زیادی دارد. این واژه دارای بار منفی است و معمولاً به اعمال شیطان یا افراد فتنه‌انگیز نسبت داده می‌شود. مترادف‌های آن بیشتر به معنای وسوسه و تحریک و متضادهایش به معنای اصلاح و هدایت هستند.

دو بار به صورت اسم «نَزْغ» (به معنی: وسوسه، تحریک)

واژه «نَزْغ» (به عربی: نَزْغ) به معنای تحریک، وسوسه، فتنه‌انگیزی، ایجاد اختلاف یا انداختن نزاع میان افراد است. همچنین به معنای کشیدن چیزی به سمت خود یا هل دادن نیز آمده است. در متون دینی و عرفانی، «نزغ» غالباً به وسوسه شیطان یا ایجاد فتنه و فساد توسط او اشاره دارد.

کاربرد واژه در زبان عربی

در زبان عربی، واژه «نَزْغ» بیشتر در متون دینی، ادبی و شعر به کار می‌رود. مثلاً در قرآن کریم آمده است:

إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِی الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ وَیَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ
(سوره مائده، آیه ۹۱)

در اینجا «نزغ الشیطان» به معنای وسوسه و تحریک شیطان است که هدفش ایجاد دشمنی و کینه میان مردم است.

در زبان روزمره عربی، بیشتر در ترکیب‌هایی مانند «نزغ الشیطان» (وسوسه شیطان)، «نزغ الفتنة» (ایجاد فتنه) و… به کار می‌رود.

ویژگی‌های دستوری

• نوع واژه: اسم مصدر (مصدر ثلاثی مجرد از ریشه «ن ز غ»)
• ریشه: نَزَغَ – یَنْزَغُ – نَزْغًا
• وزن: فَعْل (وزن مصدر)
• جنسیت: مذکر
• قابل جمع بستن: نزغات (جمع سالم مؤنث)

اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی)

واژه «نَزْغ» از ریشه ثلاثی «ن ز غ» در زبان عربی گرفته شده است. این ریشه به معنای کشیدن، تحریک کردن، برانگیختن و فتنه‌انگیزی است. در عربی کلاسیک و قرآنی، این ریشه بیشتر در زمینه‌های معنوی، اخلاقی و رفتاری به کار رفته است.

مترادف‌ها و متضادها

مترادف‌ها (در عربی):

• وَسْوَسَة (وسوسه)
• فِتْنَة (فتنه)
• إِغْرَاء (اغوا)
• تَحْرِیض (تحریک)
• تَفْرِقَة (تفرقه)
• إِثَارَة (برانگیختن)

مترادف‌ها (در فارسی):

• وسوسه
• تحریک
• فتنه‌انگیزی
• اغوا
• دسیسه
• تفرقه‌افکنی

متضادها (در عربی):

• إِصْلَاح (اصلاح)
• تَسْوِیَة (آشتی)
• سَلام (صلح)
• مُصَالَحَة (آشتی دادن)

متضادها (در فارسی):

• اصلاح
• آشتی
• صلح
• سازش

جمع‌بندی

واژه «نَزْغ» در زبان عربی و فارسی بیشتر به معنای تحریک و وسوسه (به ویژه توسط شیطان)، ایجاد فتنه و اختلاف میان مردم به کار می‌رود و در متون دینی و اخلاقی نقش مهمی دارد. این واژه از ریشه «ن ز غ» است و مترادف‌ها و متضادهای متعددی در هر دو زبان دارد.

Verb (form I) – to cause discord

Noun