عَلَقٍ

« Back to Glossary Index

واژه «عَلَقٍ»

ریشه واژه:

کلمه «عَلَقٍ» از ریشه ثلاثی «ع-ل-ق» در زبان عربی گرفته شده است. این ریشه در معانی مختلفی به کار می‌رود و دارای کاربردهای گسترده‌ای در زبان عربی است.


معانی واژه:

  1. چسبیدن یا آویزان شدن: «عَلَقَ» به معنای چسبیدن یا متصل شدن چیزی به چیز دیگر است.
  2. خون بسته (لخته خون): در قرآن کریم، واژه «عَلَقٍ» به معنای خون بسته یا لخته خون آمده است. این معنا در توصیف مراحل اولیه خلقت انسان در رحم مادر به کار رفته است.
  3. چیزی ارزشمند: گاهی «عَلَق» به معنای چیزی ارزشمند یا گرانبها نیز استفاده می‌شود.
  4. عشق و علاقه: این واژه به طور استعاری می‌تواند به معنای عشق یا علاقه شدید باشد.

کاربرد واژه در قرآن:

واژه «عَلَق» اسم جمع است و مفرد آن «عَلَقَة» می‌باشد که پنج بار در قرآن تکرار شده است و «عَلَق» یک بار آمده است. «عَلَقَة» اسم مؤنث و مشتق از فعل «عَلَقَ» است. از مجموع تمامی معناهای فعل «عَلَقَ»، دو معنای مرکزی یعنی «آویختن» و «چسبیدن» به دست می‌آید. بنابراین، «علقة» به معنای «به هم چسبیده» و «علق» به معنای «به هم چسبیده‌ها» است.

شیوه و سبک الله در بیان آفرینش به گونه‌ای است که همه انسان‌ها، چه باسواد و چه بی‌سواد، او را درک می‌کنند، زیرا او آفرینش را با واژه‌های ساده و قابل فهم به تصویر می‌کشد. تصاویری که قرآن از مراحل آفرینش انسان در رحم زن ارائه می‌دهد به این صورت است:

نُطْفَةعَلَقَةعَلَقمُضْغَةعِظَامفَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا – ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا.


ویژگی‌های دستوری:

  1. اسم جنس: واژه «عَلَقٍ» به عنوان اسم جنس استفاده می‌شود.
  2. حالت تنوین: «عَلَقٍ» در اینجا به صورت نکره و با تنوین کسره آمده است.
  3. مفرد: در کاربرد قرآنی، این واژه به صورت مفرد به کار رفته است.

شکل‌های صرفی:

  • فعل: عَلَقَ (چسبید، آویزان شد)
  • مصدر: عَلقٌ (چسبیدن، خون بسته)
  • اسم فاعل: عَالِقٌ (چیزی که چسبیده یا آویزان است)
  • اسم مفعول: مَعْلُوقٌ (چیزی که به آن چسبیده شده)

اطلاعات ریشه‌شناسی:

ریشه «ع-ل-ق» به معنای اتصال، چسبندگی و علاقه در زبان عربی بسیار قدیمی است و در متون کهن نیز به معنای خون بسته یا لخته خون استفاده شده است. این واژه در علوم دینی، پزشکی و ادبیات عرب کاربرد فراوان دارد.

Nach oben scrollen