ش-أ-ن

« Back to Glossary Index
ریشه سه‌حرفی شین، همزه، نون (ش أ ن) چهار بار در قرآن به صورت اسم „شأن“ (شَأْن) آمده است.
۱. معانی
واژه «شَأن» (جمع: شُؤون) در زبان عربی به معنای شأن، مقام، جایگاه، وضع، اهمیت، حالت، کار، امر، موضوع و منزلت است. این واژه به چیزی اشاره دارد که دارای اهمیت یا ارزش باشد و معمولاً برای بیان وضعیت یا موقعیت خاص یک فرد یا چیز به کار می‌رود.۲. کاربرد واژه در زبان عربی

در عربی، «شَأن» معمولاً برای بیان اهمیت یا موقعیت یک شخص، یک واقعه یا یک موضوع استفاده می‌شود. مثلاً گفته می‌شود:

  • هذا أمرٌ ذو شأنٍ عظيمٍ.(این موضوع اهمیت بزرگی دارد.)
  • ارتفع شأنُه بين الناس.(مقام او در میان مردم بالا رفت.)

۳. نمونه قرآنی

در قرآن کریم، واژه «شَأن» در چند جا آمده است. یکی از آیات مشهور:

کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ
(سوره الرحمن، آیه ۲۹)
ترجمه: هر روز او (خداوند) در کاری است (در شأنی است).

۴. ویژگی‌های دستوری

  • نوع واژه: اسم
  • جنس: مذکر
  • جمع: شُؤون
  • اعراب: منصوب/مجرور (شَأنٍ)، مرفوع (شَأنٌ)
  • در جمله: معمولاً به عنوان مضاف‌الیه یا مفعول به کار می‌رود.

۵. ریشه‌شناسی

واژه «شَأن» از ریشه ثلاثی «شَأَنَ» (ش-ء-ن) گرفته شده است که به معنای بلند شدن، اهمیت یافتن و برجسته شدن است.

۶. مترادف‌ها و متضادها

مترادف‌ها

  • عربی: مقام، مرتبة، وضع، أمر، حال، منزلة
  • فارسی: مقام، منزلت، جایگاه، وضع، شأن، اهمیت

متضادها

  • عربی: حقارة، صِغَر، دناءة
  • فارسی: حقارت، پستی، کوچکی، بی‌ارزشی

خلاصه

«شَأن» واژه‌ای پرکاربرد در عربی و فارسی است که برای بیان اهمیت، مقام و جایگاه به کار می‌رود. در قرآن نیز به کار رفته و از نظر دستوری اسم مذکر است. مترادف‌ها و متضادهای متعددی در هر دو زبان دارد.

(10:61:4) shaninany situationوَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ
(24:62:28) shanihimaffair of theirsفَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ
55:29a matterيَسْأَلُهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ
(80:37:5) shanun(will be) a matterلِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ
Nach oben scrollen