الْمُطْمَئِنَّةُ۱. معانی کلمه:کلمه‌ی «الْمُطْمَئِنَّةُ» به معنای «آرام»، «آسوده‌خاطر»، «اطمینان‌یافته» یا «در حالت سکون و آرامش» است. این کلمه اغلب برای توصیف حالت قلب یا روح به کار می‌رود، به‌خصوص در متون دینی و عرفانی. ۲. ریشه و کاربرد در زبان عربی:ریشه‌ی این کلمه «ط-م-ن» (طمأن) است که مفهومی مرتبط با اطمینان، آرامش، و سکون دارد. این ریشه در زبان عربی برای توصیف حالتی استفاده می‌شود که فرد از اضطراب و نگرانی خالی شده و به آرامش درونی دست یافته است. - کاربردها:
- در قرآن کریم، این کلمه به‌طور خاص در آیه‌ی ۲۷ سوره‌ی فجر آمده است:
«یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ»
که به معنای «ای جان آرام‌گرفته» است. این عبارت برای توصیف نفسی استفاده شده که به آرامش و رضایت الهی رسیده است. - در متون عرفانی و ادبی نیز برای توصیف حالتی از سکون و اعتماد به خداوند به کار می‌رود.
۳. ویژگی‌های دستوری:- وزن صرفی: کلمه‌ی «الْمُطْمَئِنَّةُ» بر وزن «المُفْتَعِلَةُ» است.
- نوع کلمه: این کلمه اسم است و به‌صورت مؤنث به کار می‌رود، چراکه با «ة» ختم شده است.
- حالت اعراب:
- اگر در جمله به‌عنوان مبتدا بیاید، مرفوع خواهد بود (الْمُطْمَئِنَّةُ).
- اگر مفعول باشد، منصوب می‌شود (الْمُطْمَئِنَّةَ).
- اگر مضاف‌الیه باشد، مجرور خواهد بود (الْمُطْمَئِنَّةِ).
۴. ریشه و ساختار کلمه:- ریشه: ط-م-ن (طمأن).
- ساختار: از فعل ثلاثی مزید «اطمأنَّ» گرفته شده است. فعل «اطمأنَّ» به معنای «آرام گرفتن»، «اطمینان یافتن» یا «ساکن شدن» است.
- اسم مشتق: «المطمئنّة» اسم فاعل مؤنث از فعل «اطمأنَّ» است.
۵. اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی):- ریشه‌ی «طمأن» از زبان عربی کلاسیک گرفته شده و در متون قدیمی برای توصیف حالت سکون و آرامش به کار می‌رفته است.
- این ریشه در دیگر زبان‌های سامی کاربرد ندارد، اما در زبان‌های مشتق از عربی مانند فارسی و اردو نیز به‌صورت «اطمینان» وارد شده است.
۶. جمع‌بندی:کلمه‌ی «الْمُطْمَئِنَّةُ» از نظر معنایی و کاربردی یکی از واژگان کلیدی در متون مذهبی و عرفانی است که حالت آرامش و اعتماد به خداوند را توصیف می‌کند. | 