الْمُتَكَبِّرُ

الْمُتَكَبِّرُ

معانی کلمه:

1. الْمُتَكَبِّرُ به معنای „بزرگ‌منش“، „بزرگ‌شونده“ یا „کسی که خود را بزرگ می‌داند“ است.
2. در زبان عربی، این واژه به طور خاص به خداوند اطلاق می‌شود و به معنای „بزرگی که شایسته تکبر است“ یا „کسی که از هر نقص و کاستی مبرا است“ می‌باشد.
3. در کاربرد انسانی، این کلمه به معنای „متکبر“ یا „خودبزرگ‌بین“ (به صورت منفی) استفاده می‌شود.

ریشه و استفاده در زبان عربی:

• ریشه این واژه از فعل „کَبَرَ“ (کاف، باء، راء) به معنای „بزرگ شدن“ یا „عظیم بودن“ گرفته شده است.
• این ریشه در زبان عربی در زمینه‌های مختلفی مانند بزرگی، عظمت و برتری به کار می‌رود.
• در قرآن کریم، الْمُتَكَبِّرُ یکی از اسمای حسنای الهی است که به معنای „بزرگی مطلق و برتری بی‌چون و چرا“ آمده است.

ویژگی‌های دستوری:

1. وزن: این کلمه بر وزن „متفعّل“ است که از باب تفعّل می‌آید.
2. نوع کلمه: اسم فاعل.
3. جنس: مذکر.
4. حالت اعرابی:
   • در حالت رفع: الْمُتَكَبِّرُ
   • در حالت نصب: الْمُتَكَبِّرَ
   • در حالت جر: الْمُتَكَبِّرِ

صیغه و معنی ریشه‌ای:

• فعل ثلاثی مجرد: کَبَرَ (بزرگ شد).
• فعل ثلاثی مزید: تَكَبَّرَ (تظاهر به بزرگی کردن، خود را بزرگ دانستن).
• اسم فاعل ثلاثی مزید: الْمُتَكَبِّرُ (کسی که خود را بزرگ می‌داند یا کسی که واقعاً بزرگ است).

اطلاعات ریشه‌شناسی (اتیمولوژی):

• ریشه ک-ب-ر در زبان‌های سامی دیگر نیز یافت می‌شود و به مفاهیمی مانند بزرگی، عظمت و برتری اشاره دارد.
• در زبان عربی، این ریشه به طور گسترده در افعال، صفات و اسامی استفاده شده است:
  • کَبِيرٌ: بزرگ.
  • أَكْبَرُ: بزرگ‌تر.
  • كِبْرِيَاءُ: بزرگی، عظمت.
• در زبان عبری نیز واژه مشابه „כָּבוֹד“ (کبود) به معنای شکوه و جلال وجود دارد که نشان‌دهنده ارتباط تاریخی این ریشه است.

استفاده قرآنی:

• الْمُتَكَبِّرُ در قرآن کریم به عنوان یکی از صفات خداوند آمده است:
  • «هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ ۚ» (سوره حشر، آیه 23)