خَاطِئَةٍ

« Back to Glossary Index

بررسی واژه «خاطئة» در زبان عربی

۱. معانی واژه «خاطئة»

واژه «خاطئة» در زبان عربی به معنای «گناهکار»، «خطاکار» و «مرتکب اشتباه» است. این واژه معمولاً برای اشاره به کسی استفاده می‌شود که به عمد یا غیرعمد مرتکب خطا یا گناه شده باشد.


۲. ریشه واژه

ریشه واژه «خاطئة» از فعل ثلاثی «خَطَأَ» (خ-ط-أ) گرفته شده است. این ریشه به معنای «خطا کردن»، «اشتباه کردن» و «گناه کردن» است.


۳. استفاده واژه در قرآن کریم

در قرآن کریم، مشتقات ریشه «خ-ط-أ» در چندین آیه استفاده شده‌اند. برخی از این مشتقات عبارتند از:

  • خَطَأَ: اشاره به اشتباه یا خطا.
  • خَاطِئَة: گناهکار.
  • خَطَايَا: گناهان.
  • خَاطِئُونَ: گناهکاران.

نمونه آیه: «لَا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِئُونَ»
(سوره الحاقه، آیه ۳۷)
ترجمه: «جز خطاکاران آن را نمی‌خورند.»


۴. ویژگی‌های دستوری واژه «خاطئة»

  • نوع کلمه: اسم (اسم مؤنث مفرد).
  • وزن کلمه: «فَاعِلَة».
  • جنسیت: مؤنث.
  • حالت: مفرد.

۵. شکل ریشه‌ای و معنای آن

واژه «خاطئة» از فعل ثلاثی مجرد «خَطَأَ» به وزن «فَاعِلَة» مشتق شده است. وزن «فاعلة» معمولاً برای اسم فاعل مؤنث استفاده می‌شود و در اینجا به معنای «کسی که خطا کرده» یا «گناهکار» است.


۶. اطلاعات ریشه‌شناسی

  • ریشه: خ-ط-أ
  • معنای اصلی ریشه: خطا کردن، اشتباه کردن، گناه کردن.
  • این ریشه در زبان عربی قدیم برای اشاره به اعمال نادرست یا خارج از مسیر درست استفاده می‌شده است.

۷. مترادف‌ها و متضادها

مترادف‌های واژه «خاطئة» در عربی:

  • مذنبة (گناهکار)
  • آثمة (مرتکب گناه)
  • مجرمة (جنایتکار)

مترادف‌های واژه «خاطئة» در فارسی:

  • خطاکار
  • گناهکار
  • اشتباه‌کننده

متضادهای واژه «خاطئة» در عربی:

  • بريئة (بی‌گناه)
  • صالحة (شایسته)
  • طاهرة (پاک)

متضادهای واژه «خاطئة» در فارسی:

  • بی‌گناه
  • پاک
  • درستکار

۸. واژه‌های مشتق شده از ریشه «خ-ط-أ» در قرآن

  • خاطئة
  • خاطئون
  • خطايا
  • أخطأ
  • خطأ

این واژه‌ها در زمینه‌های مختلفی همچون گناه، اشتباه و خطا در قرآن کریم استفاده شده‌اند.


نتیجه‌گیری

واژه «خاطئة» یک اسم مؤنث است که از ریشه «خ-ط-أ» گرفته شده و به معنای «گناهکار» یا «خطاکار» است. این واژه در قرآن کریم و زبان عربی کاربرد گسترده‌ای دارد و با وزن «فاعلة» به عنوان اسم فاعل مؤنث شناخته می‌شود. مترادف‌ها و متضادهای آن نیز در زبان عربی و فارسی به وضوح مشخص‌اند.

 

Nach oben scrollen