آیه 1: الر ۚ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِينٍ
1. تحلیل گرامری (نحوی و صرفی):- الر:
- حروف مقطعه هستند و در ابتدای برخی از سوره‌های قرآن آمده‌اند.
- از نظر دستوری، این حروف به عنوان کلمات جداگانه‌ای هستند که معنای خاصی دارند و تفسیر آنها در علم الهیات و تفسیر قرآن متفاوت است.
- برخی تفاسیر آنها را رموز الهی دانسته‌اند و برخی دیگر آنها را نشانه‌هایی برای توجه دادن به اعجاز قرآن.
- تِلْكَ:
- ضمیر اشاره به دور مؤنث مفرد است.
- در اینجا به «آیات» اشاره دارد.
- نقش نحوی آن مبتدا است.
- آيَاتُ:
- جمع مکسر کلمه «آیة» است.
- حالت مرفوع دارد (علامت رفع: ضمه) و به عنوان خبر برای «تِلْكَ» عمل می‌کند.
- ترجمه: نشانه‌ها، آیات.
- الْكِتَابِ:
- اسم معرفه به وسیله «ال» است.
- مضاف‌الیه برای «آیات» است.
- حالت مجرور دارد (علامت جر: کسره).
- ترجمه: کتاب.
- وَ:
- حرف عطف است که دو جمله یا عبارت را به هم متصل می‌کند.
- قُرْآنٍ:
- اسم نکره است.
- حالت مجرور دارد (علامت جر: تنوین کسره).
- معمولاً به معنای «خواندن» یا «چیزی که خوانده می‌شود» است.
- در اینجا مضاف‌الیه برای «مُبِينٍ» محسوب می‌شود.
- مُّبِينٍ:
- اسم مشتق (اسم فاعل) از فعل «أبانَ» به معنای آشکار کردن یا واضح بودن.
- حالت مجرور دارد و صفت برای «قرآن» است.
- ترجمه: آشکار، روشن.
2. ریشه کلمات (ماده اصلی):- الر: این حروف مقطعه هستند و ریشه لغوی مشخصی ندارند، اما برخی علما آن را مرتبط با زبان عربی و حروف الفبا می‌دانند.
- تِلْكَ: ریشه آن «ذلک» است که به معنای اشاره کردن است.
- آيَاتُ: ریشه آن «أ-ی-ی» است که به معنای نشانه یا علامت است.
- الكِتَابِ: ریشه آن «ک-ت-ب» است که به معنای نوشتن می‌باشد.
- قُرْآنٍ: ریشه آن «ق-ر-أ» است که به معنای خواندن است.
- مُّبِينٍ: ریشه آن «ب-ی-ن» است که به معنای آشکار شدن یا توضیح دادن می‌باشد.
3. نوع جمله و ساختار دستوری:- نوع جمله: جمله اسمیه.
- مبتدا: «تِلْكَ».
- خبر: «آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِينٍ».
این جمله از نوع خبری است و بر بیان حقیقت دلالت دارد.
4. ترجمه و معنی کلی در فارسی:این آیه می‌گوید: «الر، اینها آیات کتاب [الهی] و قرآن آشکار [و روشنگر] هستند.»
5. مفهوم کلی آیه:این آیه تأکید می‌کند که آیات قرآن بخشی از کتاب الهی هستند که روشنی و وضوح خاصی دارند. این روشنی هم در بیان مفاهیم و هم در هدایت انسان‌ها نمایان است. همچنین، استفاده از حروف مقطعه نشان‌دهنده ویژگی خاص قرآن و اعجاز زبانی آن است. | 