الف، لام، میم (این سه حرف، چون روی قوانینِ زبان، معنا و مفهومی ندارد، معنای محکمی ندارد و متشابه است و جز خیالباف، کسی آنها را معنا و تاویل نمیکند، برای توضیح بیشتر به اول سوره قبل مراجعه شود) (1) | الم | 29:1 |
آیا مردم گمان کرده اند، از اینکه گفتند، ایمان آوردیم، بدون آزمایش رها میشوند؟ (2) | أَحَسِبَ النّاسُ أَن يُترَكوا أَن يَقولوا آمَنّا وَهُم لا يُفتَنونَ | 29:2 |
کسانیکه پیش از ایشان بودند را نیز، آزمودیم و با آزمایش است، که الله میداند، که راستگو و دروغگو چه کسی است (اگر الله، چیزی را هزاران سالِ قبل از آزمایشش میداند، از آنروست، که روی قوانین علت و معلول، که خود مقرر داشته است، وقوع یا عدم وقوعِ هر چیز در زمان و مکان خودش معین است) (3) | وَلَقَد فَتَنَّا الَّذينَ مِن قَبلِهِم ۖ فَلَيَعلَمَنَّ اللَّهُ الَّذينَ صَدَقوا وَلَيَعلَمَنَّ الكاذِبينَ | 29:3 |
آیا کسانیکه، کارهای بد میکنند، تصور کرده اند، از ما جلو میزنند؟ چه قضاوت بدی میکنند (نمیدانند که خالق عالم هم بدکار را برای کارهای سخت و پر عذابِ آخرت میخواهد و هم نیکوکار را برای بهشت و حتی بد را بیشتر از خوب لازم دارد، زیرا همیشه نفراتِ خوشبخت و حاکم بر مردم، بسیار کمتر از اکثریت بوده اند) (4) | أَم حَسِبَ الَّذينَ يَعمَلونَ السَّيِّئَاتِ أَن يَسبِقونا ۚ ساءَ ما يَحكُمونَ | 29:4 |
هر کس، امیدِ ملاقاتِ الله را در آخرت میکشد، خواهد دانست، که زمان ملاقات تعیین شده، آمدنی است و الله بر همه بس شنوا و داناست (یعنی هر کوششی، این امیدواران در راه اطاعت از الله بکنند، در پرونده ایشان جزء علم الله میماند و در روز ملاقات آنها را با تجلیل خواهند شنید) (5) | مَن كانَ يَرجو لِقاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ ۚ وَهُوَ السَّميعُ العَليمُ | 29:5 |
بنابر این، هر کس در این راه هر کوششی کند، برای خودش میکند و الله از تمام مردم جهان بی نیاز است (6) | وَمَن جاهَدَ فَإِنَّما يُجاهِدُ لِنَفسِهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ العالَمينَ | 29:6 |
و کسانی که ایمان آوردند و آن کارهای شایسته ذکر شده، در پیغامهای الله را کردند، ما که الله هستیم، بدیهای ایشان را از ایشان پاک میکنیم و روی حسابِ بهترین کارها که کرده اند، پاداششان میدهیم (بر طبق اینگونه آیات نفراتی که کارهای خوب بسیار بزرگ میکنند و مثلا کوشا هستند، که اصلاحات بزرگی از نظر اخلاقی و فکری در اجتماع بر اساس پیغامهای الله بکنند، کارهای بد کوچک ایشان به حساب نخواهد آمد و حتی برای کار کوچکِ خوب ایشان نیز، پاداش بزرگ خواهند داشت) (7) | وَالَّذينَ آمَنوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنهُم سَيِّئَاتِهِم وَلَنَجزِيَنَّهُم أَحسَنَ الَّذي كانوا يَعمَلونَ | 29:7 |
و ما همیشه، بوسیله پیغامهای خود، به انسان توصیه کرده ایم، که به پدر و مادر خود نیکوئی کند، لیكن به او گفته ایم، اگر پدر و مادر کوششی کردند، تو چیزی را که خوب نمی شناسی، شریک من قرار دهی، هرگز از آن دو اطاعت مکن، زیرا بازگشتِ تمام شما انسانها بسوی من است و من شما را به آنچه میکردید، خبر خواهم داد (با بودن اینگونه آیات در قرآن، آیا صحیح است، عده ای به اتکایِ تلقین هائی، که دشمنان اسلام کرده اند، مردگانِ مقدس خود را که روحشان در بهشت است و باندازه پوسته ی هسته خرما اختیاری برای مردم دنیا ندارند، در تقاضای حاجت، شریک الله قرار میدهند) (8) | وَوَصَّينَا الإِنسانَ بِوالِدَيهِ حُسنًا ۖ وَإِن جاهَداكَ لِتُشرِكَ بي ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ فَلا تُطِعهُما ۚ إِلَيَّ مَرجِعُكُم فَأُنَبِّئُكُم بِما كُنتُم تَعمَلونَ | 29:8 |
و کسانیکه به این راهنمائیها ایمان آوردند و آن کارهای شایسته را کردند، ایشانرا داخلِ نیکوکاران بزرگِ گذشته خواهیم کرد (9) | وَالَّذينَ آمَنوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُدخِلَنَّهُم فِي الصّالِحينَ | 29:9 |
و کسانی از مردم میگویند، به الله ایمان آورده ایم، ولی اگر در راهِ الله اذیتی دیدند، اذیت مردم را، مانند عذابِ الله به حساب میآورند (یعنی از دیدنِ عذاب مردم، از دین و ایمان دلسرد میشوند و انتظار دارند، اذیتی از مردم نبینند) و اینان، اگر پیروزی ای از جانبِ پروردگار تو، برای مؤمنینِ تو آید، به شماها میگویند، ما با شما هستیم و آنان تصور میکنند، الله داناتر از هر دانائی، به چیزهای موجود در روح و فکر مردم نیست (10) | وَمِنَ النّاسِ مَن يَقولُ آمَنّا بِاللَّهِ فَإِذا أوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتنَةَ النّاسِ كَعَذابِ اللَّهِ وَلَئِن جاءَ نَصرٌ مِن رَبِّكَ لَيَقولُنَّ إِنّا كُنّا مَعَكُم ۚ أَوَلَيسَ اللَّهُ بِأَعلَمَ بِما في صُدورِ العالَمينَ | 29:10 |
آری از روی این اذیت ها و پیروزی هاست، که الله ایمان آورندگانِ حقیقی را از دورویان می شناسد (از این آیه پیداست، که شاگردان اولیه اسلام، که حتی حاضر شدند برای طرفداری از قرآن و پیغمبر اسلام از جان و مال خود دست بکشند و با پیغمبر اسلام به مدینه هجرت نمایند، منافق و دورو نبودند) (11) | وَلَيَعلَمَنَّ اللَّهُ الَّذينَ آمَنوا وَلَيَعلَمَنَّ المُنافِقينَ | 29:11 |
و کسانیکه کفرانِ این راهنمائیها را کردند، برای بازگرداندنِ ایمان آورندگان، به ایشان می گویند، اگر از راه ما تبعیت کنید، ما گناهان شما را به گردن میگیریم و حال آنکه دروغ میگویند و ذرّه ای از گناهان آنان را، به گردن نخواهند گرفت (12) | وَقالَ الَّذينَ كَفَروا لِلَّذينَ آمَنُوا اتَّبِعوا سَبيلَنا وَلنَحمِل خَطاياكُم وَما هُم بِحامِلينَ مِن خَطاياهُم مِن شَيءٍ ۖ إِنَّهُم لَكاذِبونَ | 29:12 |
و آنان علاوه بر بار سنگینِ گناهان خود، گناهانِ سنگینی هم برای اینگونه تبلیغاتشان بر دوش خواهند گرفت و در روز قیامت، از تمام افتراهانی که میزدند، بازخواست خواهند شد (13) | وَلَيَحمِلُنَّ أَثقالَهُم وَأَثقالًا مَعَ أَثقالِهِم ۖ وَلَيُسأَلُنَّ يَومَ القِيامَةِ عَمّا كانوا يَفتَرونَ | 29:13 |
و نوح را بسوی قومش به پیغمبری فرستادیم، او در میان آنان نهصد و پنجاه سال درنگ کرد، تا اینکه آن طوفان معروف آنان را بگرفت، در حالی که ستمکار بودند (این آیه قرآن، در تائید مطلبی است که در باب نهم، از سفر پیدایش تورات است و در آنجا نوشته شده، عمر نوح 950 سال بوده و معلوم نیست، که از این عمر طولانی، چه مقدارش قبل از پیغمبری نوح بوده و چه مقدارش، زمانِ پیغمبریش بر ستمکاران بوده و چه مقدارش بعد از طوفان، در میان نجات یافته گان از طوفان بوده و اصولاً آنچه از تحقیق در عمر انسانها و حیوانها بدست میآید، هم عمر حیوانات و هم انسانها، هر چه به جلوتر میآیند، کمتر میشود، زیرا هم کار و کوشش های مفید شان کمتر میشود و هم قدرت مبارزه ایشان و هم وضع آب و هوای ایشان بدتر میگردد و هم خوراکهای ایشان، غیر طبیعی تر میشود و قطعاً روز به روز، بیماری های ایشان نیز بیشتر شده است) (14) | وَلَقَد أَرسَلنا نوحًا إِلىٰ قَومِهِ فَلَبِثَ فيهِم أَلفَ سَنَةٍ إِلّا خَمسينَ عامًا فَأَخَذَهُمُ الطّوفانُ وَهُم ظالِمونَ | 29:14 |
پس ما نوح و سوارشدگانِ آن کشتی معروف را نجات دادیم و آن کشتی را، نشانه ای برای تمام مردم جهان کرده ایم (داستان نوح و طوفان و کشتی او، در تمام مذاهب بزرگ دنیا، اعم از اسلام و مسیحیت و یهودیت و بودائی و زرتشتی هست، اگر چه، تحریفات و تغییرات، بوسیله مفسرین مذاهب در آن بوجود آمده، از این عبارت قرآن تصور این میرود، که در آینده کشتی نوح را در جایی از زمین، یا دریاهای نزدیک و یا دور از محل اصلی آن، که کوه جودی و در شمال شرقی سوریه است، پیدا نمایند. برای اطلاع بیشتر از داستان نوح به سوره های اعراف و يونس و هود و انبیا و مؤمنان و شعرا و صافات و قمر و نوح و تحریم و سفر پیدایش تورات مراجعه شود) (15) | فَأَنجَيناهُ وَأَصحابَ السَّفينَةِ وَجَعَلناها آيَةً لِلعالَمينَ | 29:15 |
و ابراهیم را نیز، ما فرستادیم، در آنزمان برای قوم خود گفت، فقط الله را اطاعت بنده وار کنید و از او بترسید، اگر دانا باشید، این برای شما بهتر است (16) | وَإِبراهيمَ إِذ قالَ لِقَومِهِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقوهُ ۖ ذٰلِكُم خَيرٌ لَكُم إِن كُنتُم تَعلَمونَ | 29:16 |
اینکه، شما غیر از الله بتهائی را بندگی میکنید و دروغهائی میسازید، بدانید چیزهائیکه علاوه بر الله بندگی میکنید، صاحب هیچ روزی ای برای شما نیستند، پس شما نزد الله روزی را بجوئید و او را بندگی کنید و سپاس نعمت های او را گزارید، زیرا بسوی او بازگردانده میشوید (با اینکه تمام پیغمبران، این سخن را تکرار کرده اند، امروزه که قرن علم و پیشرفت های فضایی است، هنوز تمام دینداران دنیا، جز عدّه ای انگشت شمار، که به حقایق دین های الله هدایت و آگاه شده اند، غيرِ الله را بندگی میکنند و مانند غلام و بنده از سوءاستفاده چیان مذهبی، کورانه اطاعت و تقلید میکنند و حتی، اطاعتِ سخنان پوچ مذهبی را بر اطاعت از متنِ پیغام های الله و قوانین طبیعی او، ترجیح میدهند، زیرا از این طریق بهتر میتوانند مردم را فریب بدهند) (17) | إِنَّما تَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ أَوثانًا وَتَخلُقونَ إِفكًا ۚ إِنَّ الَّذينَ تَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ لا يَملِكونَ لَكُم رِزقًا فَابتَغوا عِندَ اللَّهِ الرِّزقَ وَاعبُدوهُ وَاشكُروا لَهُ ۖ إِلَيهِ تُرجَعونَ | 29:17 |
و اگر شما، این تعلیمات را مخالفت میکنید، جمعیت های پیش از شما نیز، این سخنان پیغمبران خود را مخالفت کرده اند و سزاوار پیغمبران، جز آشکار رساندنِ پیغام الله نبود (18) | وَإِن تُكَذِّبوا فَقَد كَذَّبَ أُمَمٌ مِن قَبلِكُم ۖ وَما عَلَى الرَّسولِ إِلَّا البَلاغُ المُبينُ | 29:18 |
ای محمد، آیا مردم کفران کننده ی تو و مردم سایر پیغمبران ندیده اند، الله چگونه، هر یک از مخلوقات را شروع میکند و سپس آنرا بر میگرداند؟ به راستی که آن بر الله، بسی آسان است (این سخنِ الله، اشاره به قانون علمی تز و آنتی تز و سنتز است، که برای ما مجسم میکند، روی قوانین الله، هر چیزی که درست میشود، برای خراب شدن درست میشود و وقتی خراب شد، هم مستعد است، که به شکل دیگری درست شود و یا، به شکل اولیه اش بر گردد و همه چیز ،مانند باران است که میریزد و پس از سیری، که برای روئیدن نباتات کرد، دوباره بخار میشود و بار دیگر، تبدیل به باران میگردد، آیا خالقی، که همه چیز را به انواع مختلف زنده میکند و دوباره میمیراند و دوباره بصورتِ دیگر زنده میکند، نمی تواند قانونی داشته باشد، که مردگان را در زمینِ آخرت، دوباره زنده نماید؟) (19) | أَوَلَم يَرَوا كَيفَ يُبدِئُ اللَّهُ الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ ۚ إِنَّ ذٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرٌ | 29:19 |
بگو، در زمین بگردید، تا ببینید، الله چگونه آفریده های دنیا را شروع کرده، به همین آسانی، پس از مدتی، الله آفریده های آخرت را پدید می آورد و به يقين، الله بر هر چیزی تواناست (20) | قُل سيروا فِي الأَرضِ فَانظُروا كَيفَ بَدَأَ الخَلقَ ۚ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشأَةَ الآخِرَةَ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ | 29:20 |
او هر کس را بخواهد، عذاب میکند و هر که را بخواهد، مورد بخششِ خودش قرار میدهد و تمامی شما، بسوی او باز گردانده میشوید (21) | يُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَيَرحَمُ مَن يَشاءُ ۖ وَإِلَيهِ تُقلَبونَ | 29:21 |
و شما، نه در زمین و نه در آسمان، او را ناتوان نخواهید کرد و جز الله برای شما، هیچ ولی و یاری کننده ای نیست (ولی در اینجا به معنای حافظ و صاحب اختیار و قیّم است و بت پرستان، بتان خود را ولی خود میدانستند و این ولی، غیر از ولی به معنای دوستِ موردِ اعتماد و یا ولی به معنای مطيع و تابع است) (22) | وَما أَنتُم بِمُعجِزينَ فِي الأَرضِ وَلا فِي السَّماءِ ۖ وَما لَكُم مِن دونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلا نَصيرٍ | 29:22 |
و کسانیکه راهنمائی های مستدلِ الله را کفران کردند و مُنکرِ ملاقات الله، در آخرت شدند، آنان از رحمت من مایوس شده اند و برای آنان عذابِ دردناکی خواهد بود (در روز ملاقات الله در آخرت، نه تمام الله که در همه جاست، مورد ملاقات قرار میگیرد، بلکه قدرت مرکزی الله، که در مرکز خلقت و در عرش عظيم الله است، مورد ملاقات قرار میگیرد و فاصله این ملاقات، مانند دیدار ما با خورشید و یا ماه است، که فاصله آن مهم نیست، بلکه شنیدن سخن الله، که بصورت خیلی نزدیک، به گوش خواهد رسید و دیدنِ سخن گو مهم است و کسی که چشم روح او از دیدنِ حقایق دین کور است، بر طبق آیات قرآنی، در روز ملاقات، از دیدنِ الله نیز، کور خواهد بود، ولی صدای الله را که او را بازخواست میکند، خواهد شنید) (23) | وَالَّذينَ كَفَروا بِآياتِ اللَّهِ وَلِقائِهِ أُولٰئِكَ يَئِسوا مِن رَحمَتي وَأُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ | 29:23 |
باری، در مقابلِ سخنانی، که ابراهیم میگفت، جواب قومش جز این نبود، که گفتند، او را بکشید، یا به آتش بسوزانید، پس الله او را از آن آتش نجات داد و در داستان ابراهیم نشانه های مستدلی است، برای قومی، که به این سخنان ایمان میآورند (24) | فَما كانَ جَوابَ قَومِهِ إِلّا أَن قالُوا اقتُلوهُ أَو حَرِّقوهُ فَأَنجاهُ اللَّهُ مِنَ النّارِ ۚ إِنَّ في ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَومٍ يُؤمِنونَ | 29:24 |
از مطالبِ ابراهیم، یکی هم این بود، که گفت، شما بت پرستان، این بتان را، که جز الله گرفته اید، برای ایجاد دوستی مخصوصی در میان خود، در زندگی دنیا گرفته اید (به مانند جلسه های مذهبی ایکه، رایج است و عده ای بدون آنکه عقیده داشته باشند، برای اینکه، برای کسب و کارشان مشتری پیدا کنند و یا مردم آنها را، هم فکر بدانند و مذهبی و مؤمن بشناسند، اینگونه جلسات را درست میکنند) ليكن در روز قیامت، مخالفِ یکدیگر، خود را معرفی خواهید کرد و نسبت به هم اظهار نفرت و دوری میکنید و جایگاه شما آن آتش خواهد بود و برای شما هیچ یاری کننده ای، نخواهد بود (25) | وَقالَ إِنَّمَا اتَّخَذتُم مِن دونِ اللَّهِ أَوثانًا مَوَدَّةَ بَينِكُم فِي الحَياةِ الدُّنيا ۖ ثُمَّ يَومَ القِيامَةِ يَكفُرُ بَعضُكُم بِبَعضٍ وَيَلعَنُ بَعضُكُم بَعضًا وَمَأواكُمُ النّارُ وَما لَكُم مِن ناصِرينَ | 29:25 |
پس لوط، روی تبلیغ او ایمان آورد و ابراهیم به مردم گفت، من بسوی هر کجا، که پروردگارم بگوید، هجرت خواهم کرد و او آن پر قدرتِ با حکمت میباشد (پس از اینکه ابراهیم را برای شکستن بتهای مردم به دستور نمرود، یا تینیاس دوم پادشاه بابل، به آتش افکندند و معجزه آسا دیدند، که آتش کمترین اذیتی به او نرسانید، نمرود از ابراهیم خواست، که از آن شهر بیرون شود و خالق عالم صلاح دید که بیرون رود، تا زمینه عذاب بر آنان آماده گردد و مغلوب پادشاه قدرتمندِ دیگری، که به حمورابی معروف است، بشوند و بعد این حمورابی، ابراهیم را تجلیل کرد و از قوانین دینی ابراهیم، برای قوانین حکومتی خود استفاده نمود) (26) | فَآمَنَ لَهُ لوطٌ ۘ وَقالَ إِنّي مُهاجِرٌ إِلىٰ رَبّي ۖ إِنَّهُ هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ | 29:26 |
و ما به ابراهیم، اسحق و یعقوب را بخشیدیم و در نسل او، آن پیغمبری و آن کتاب را نهادیم و مزد او را، علاوه بر آنکه در دنیا به او دادیم، در آخرت نیز، او از نیکوکارانِ بزرگ خواهد بود (مزد ابراهیم در دنیا این بود، که او بنامِ پیغمبرِ الله، در نزد پادشاه آن زمان شناخته شد و همه محترمش میداشتند و خودش نیز دارای طرفداران مسلّح و زورمندی بود، ولی مامور نبود، که یک حکومت دینی با زور بوجود آورد) (27) | وَوَهَبنا لَهُ إِسحاقَ وَيَعقوبَ وَجَعَلنا في ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالكِتابَ وَآتَيناهُ أَجرَهُ فِي الدُّنيا ۖ وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصّالِحينَ | 29:27 |
و لوط را نیز، ما به پیغمبری مامور کردیم، به قومش گفت، شما، چرا چنین کار زشتی را میکنید، هیچکس از مردم جهان، قبل از شما چنین نکرده (28) | وَلوطًا إِذ قالَ لِقَومِهِ إِنَّكُم لَتَأتونَ الفاحِشَةَ ما سَبَقَكُم بِها مِن أَحَدٍ مِنَ العالَمينَ | 29:28 |
و شما، چرا بجای زن، با مرد میپردازید و راهزنی میکنید و در اجتماعاتِ خود، آن کار بد را انجام میدهید؟ آنان جوابی نداشتند، که به او دهند، جز اینکه با مسخره گفتند، اگر تو از پیغمبران راست هستی، کاری کن، که عذاب الله بر ما آید (29) | أَئِنَّكُم لَتَأتونَ الرِّجالَ وَتَقطَعونَ السَّبيلَ وَتَأتونَ في ناديكُمُ المُنكَرَ ۖ فَما كانَ جَوابَ قَومِهِ إِلّا أَن قالُوا ائتِنا بِعَذابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصّادِقينَ | 29:29 |
لوط به پروردگارش گفت، مرا بر این قوم فسادکار پیروز گردان (30) | قالَ رَبِّ انصُرني عَلَى القَومِ المُفسِدينَ | 29:30 |
و ما زمانی که چند مامور غیبی (ملک و فرشته ای که بصورت 3 انسان قوی هیکل نزد ابراهیم آمدند) از طرف خود برای بشارت حامله شدن ساره که نازا و پیر بود، به پسری بنام اسحق، نزد ابراهیم فرستادیم، آنان گفتند، ما مامور هلاک کردن مردم شهر لوط هستیم، زیرا آن مردم، ستمکارانی میباشند (31) | وَلَمّا جاءَت رُسُلُنا إِبراهيمَ بِالبُشرىٰ قالوا إِنّا مُهلِكو أَهلِ هٰذِهِ القَريَةِ ۖ إِنَّ أَهلَها كانوا ظالِمينَ | 29:31 |
ابراهیم گفت، در آن لوط است (لوط برادر زاده ابراهیم بود، که از جانب الله مامور شد، مردم شهر سَدوم وعَموره را نصیحت نماید) آن فرشتگان گفتند، ما بهتر میدانیم، در آن چه کسانی هستند و ما لوط و وابستگانِ به او را نجات خواهیم داد به جز زن او را، که جزو عذاب بینندگان خواهد ماند (32) | قالَ إِنَّ فيها لوطًا ۚ قالوا نَحنُ أَعلَمُ بِمَن فيها ۖ لَنُنَجِّيَنَّهُ وَأَهلَهُ إِلَّا امرَأَتَهُ كانَت مِنَ الغابِرينَ | 29:32 |
وقتی آن سه مامورِ ما نزدِ لوط آمدند، او از ایشان ناراحت شد و حس کرد، که قدرت دفاع از آنان را در مقابل بدکارانِ شهر خود ندارد (زیرا آنان 3 جوانِ مردِ زیبا بودند) آنان به لوط گفتند، نترس و اندوه مخور، زیرا ما نجات دهنده تو و کسانت هستیم، مگر زنت، که باید جزو ماندگان باشد (33) | وَلَمّا أَن جاءَت رُسُلُنا لوطًا سيءَ بِهِم وَضاقَ بِهِم ذَرعًا وَقالوا لا تَخَف وَلا تَحزَن ۖ إِنّا مُنَجّوكَ وَأَهلَكَ إِلَّا امرَأَتَكَ كانَت مِنَ الغابِرينَ | 29:33 |
ما بر مردم این شهر ،عذابی از آسمان خواهیم بارانید، بواسطه سر کشی هائی، که آنان نسبت به پیغام الله کرده اند (34) | إِنّا مُنزِلونَ عَلىٰ أَهلِ هٰذِهِ القَريَةِ رِجزًا مِنَ السَّماءِ بِما كانوا يَفسُقونَ | 29:34 |
آری، ما که الله هستیم، نشانه روشنی از شهر ایشان، برای قومی که میخواهند در آن باره، تعقل کنند، باقی گذاشته ایم (تفصیل این مختصر، که مربوط به داستان لوط است، در سوره های هود و اعراف و حجر و انبیاء و شعرا و نمل و صافات و قمر و سفر پیدایش تورات است و در قرآن، محلِ عذابِ قوم لوط، که بوسیله بارانی از مواد مذاب و گوگرد و سنگ و آتش بود، در کنار جاده ای که مردم مکه به شام میرفتند، تعیین شده و این قومِ تعقّل کننده، مردمی هستند که در آخر زمان، روی علاقه به باستانشناسی، آن مکان را کشف خواهند کرد) (35) | وَلَقَد تَرَكنا مِنها آيَةً بَيِّنَةً لِقَومٍ يَعقِلونَ | 29:35 |
و بسوی مردمِ شهر مَدیَن، برادرشان شُعَیب را فرستادیم (منظور از برادر، هموطن و هم فامیل است و همیشه پیغمبرِ هر کجا، از خود آنهاست، تا او را همه بشناسند و با بیگانه ای فریبکار اشتباه نشود) و او گفت، ای قوم من، فقط از الله اطاعت بنده وار و بندگی نمائید و به روزگارِ دیگرِ زندگی، پس از مرگ، امیدوار باشید و در زمین فساد نکنید (36) | وَإِلىٰ مَديَنَ أَخاهُم شُعَيبًا فَقالَ يا قَومِ اعبُدُوا اللَّهَ وَارجُوا اليَومَ الآخِرَ وَلا تَعثَوا فِي الأَرضِ مُفسِدينَ | 29:36 |
پس او را انکار کردند و آن لرزشِ شدید ایشان را بگرفت و آنان در خانه های خود، همه بیجان افتادند (داستان مفصل شعیب در سوره های اعراف و هود و شعرا نیز میباشد و بر خلاف آنچه نوشته اند، شعیب پدر زن موسی نبود، بلکه مدتها قبل از آمدن موسی به مدین، زندگی میکرد) (37) | فَكَذَّبوهُ فَأَخَذَتهُمُ الرَّجفَةُ فَأَصبَحوا في دارِهِم جاثِمينَ | 29:37 |
و بارها از مسکن های قوم عاد و قوم ثمود، برای شما توضیح داده شده و برای ایشان، این افکار شیطانی، اعمالِ بدشان را زیبا نشان داد و آنان را از راه به در برد، با اینکه میتوانستند، عاقبتِ بدِ کارهای خود را ببینند (داستان مفصل قوم عاد و ثمود که قبل از ابراهیم میزیستند، در سوره های اعراف و هود و شعرا و فرقان و ذاریات و فجر و قمر میباشد) (38) | وَعادًا وَثَمودَ وَقَد تَبَيَّنَ لَكُم مِن مَساكِنِهِم ۖ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيطانُ أَعمالَهُم فَصَدَّهُم عَنِ السَّبيلِ وَكانوا مُستَبصِرينَ | 29:38 |
و قارون و فرعون و هامان را هم میشناسید، موسی با آن دلایل روشن نزدشان آمد و آنان، در آن سرزمین سر کشی ها نمودند و نتوانستند، بر پیغمبر ما پیروز شوند (قارون، بر طبق راهنمائیهای قرآن، رئيس ظاهری بنی اسرائیل در مصر بود، که قوم خود را به ریاستی که فرعون به او داده بو،د فروخته بود و عاقبت، با تمام ثروتش به شکافی که در زمین پیدا شد، فرو رفت و هامان نیز کسی بود، که رئیس رسمی مذهبی مردم مصر شمالی بود و آنان را به موهومات مذهبِ خورشید پرستی تشویق میکرد و منافع ملّی آنان را به فرعون غاصب، برای ریاست دنیا و سمت وزارتِ بزرگ خود در دربار فرعون، فروخته بود و این فرعون، نامش آآکنن رع است، که آخرین فرعون از سلسله غير ملّی و غاصبِ هیکسس هاست و بنظر می آید، که اسم هامان اسمی است، مشتق از آمون رب النوع خورشید، که مورد پرستش مصریان نادان بود، داستان مفصل این 3 نفر و موسی در سوره های دیگر ذکر شده است) (39) | وَقارونَ وَفِرعَونَ وَهامانَ ۖ وَلَقَد جاءَهُم موسىٰ بِالبَيِّناتِ فَاستَكبَروا فِي الأَرضِ وَما كانوا سابِقينَ | 29:39 |
پس ما هر یک از این قومها را، به گناهشان بگرفتیم، بر بعضی از آنان بادی شدید و بر برخی، عذابی پر صدا فرستادیم (این درباره قوم عاد و ثمود و شعیب است) و کسی از ایشان را، در زمینش فرو بردیم (اشاره به قارون است) و بعضی را غرق کردیم (اشاره به قوم نوح و فرعون موسی و طرفداران اوست، که اوّلی ها در طوفان نوح غرق شدند و دوّمی ها در دریای تمساح، که شمال خلیج سوئز بود) و الله نمی خواست به ایشان ستم کند، بلکه خودشان به خود ستم کردند (یکی از دلایل راستی پیغمبران راست، این است که منکرینِ زمانِ آنها، با تمام قدرتی که دارند، روی اقداماتِ غير طبيعی الله، بدبخت و مغلوب پیغمبران و اندک طرفدارانشان میشوند و حال آنکه، پیغمبرانِ دروغی، با اینکه روی سیاست بازی و جلبِ هر چه بیشترِ عوام الناس میایند و دارای پشتیبان های پر قدرتِ سیاسی و استعمارند، همه ناکام از بین میروند و آثار ایشان، به مرور محو و خودشان بدنام میگردند) (40) | فَكُلًّا أَخَذنا بِذَنبِهِ ۖ فَمِنهُم مَن أَرسَلنا عَلَيهِ حاصِبًا وَمِنهُم مَن أَخَذَتهُ الصَّيحَةُ وَمِنهُم مَن خَسَفنا بِهِ الأَرضَ وَمِنهُم مَن أَغرَقنا ۚ وَما كانَ اللَّهُ لِيَظلِمَهُم وَلٰكِن كانوا أَنفُسَهُم يَظلِمونَ | 29:40 |
کسانی که غیر از الله را، ولی هائی برای خود گرفتند، مَثل ایشان به مانند عنکبوت است، که برای خود خانه ای گرفته و آنان نمی خواهند بدانند، که سست ترین خانه ها، خانه عنکبوت است، که به بادی خراب میگردد (مقصود از ولی، در این آیه، پشتيبان های موهومی است، که غیر از پشتیبان های الله و قوانین الله باشد، مانند توسل به مردگانِ مقدس یا قدمگاه و سقاخانه و درخت و صلیب و امثال این بت پرستی ها، که همه وسیله هائی برای سوءاستفاده ستمکاران اجتماع میباشند) (41) | مَثَلُ الَّذينَ اتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ أَولِياءَ كَمَثَلِ العَنكَبوتِ اتَّخَذَت بَيتًا ۖ وَإِنَّ أَوهَنَ البُيوتِ لَبَيتُ العَنكَبوتِ ۖ لَو كانوا يَعلَمونَ | 29:41 |
هر چیز را که مردم، جز الله میخوانند، او خوب میشناسد و اوست، آن پر قدرت با حکمت (یعنی اگر الله، زود بت ها و بت پرستی ها را از بین نمیبرد، برای این است که حکمت و صلاحش، بر وجود آنها، تا مدتی است، تا باعث آزمایش جامعه ها شود و هر کس، لیاقت فکری و عملی خود را برای زندگی پس از مرگ نشان بدهد) (42) | إِنَّ اللَّهَ يَعلَمُ ما يَدعونَ مِن دونِهِ مِن شَيءٍ ۚ وَهُوَ العَزيزُ الحَكيمُ | 29:42 |
اینگونه مثل ها را پی در پی، ما برای مردم شرح میدهیم و جز آنانکه دانای حقیقی میباشند، کسی اینها را مورد تعقل خود قرار نمیدهد (43) | وَتِلكَ الأَمثالُ نَضرِبُها لِلنّاسِ ۖ وَما يَعقِلُها إِلَّا العالِمونَ | 29:43 |
الله آسمانها و زمین را به سزاواری آفرید و در آنها برای مؤمنین حقیقی نشانه ایست (وضع آسمانها و زمینی که در آنها نفوس زنده ی تکامل یافته، به حد بشر هست، برای مؤمنین حقیقی، که دقیق شوندگان در هدفِ خلقت هستند، معلوم میدارد که باید از طریق پیغمبران، به زندگی پس از مرگ، یاد آوری شوند، تا بفهمند، زندگی جهان برای فقط تنازع بقاء و سلطه ی ستمکارانِ پر قدرت نیست) (44) | خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَالأَرضَ بِالحَقِّ ۚ إِنَّ في ذٰلِكَ لَآيَةً لِلمُؤمِنينَ | 29:44 |
آنچه از کتاب، که بسوی تو وحی میشود را، بر خوان و نماز مقرره را ادامه بده، زیرا نماز مقرره، از هر کار زشت و بدی، خواننده اش را باز میدارد و بزرگترین فایده آن، یاد آوری الله میباشد و الله میداند که شما مسلمانان چه ها میکنید (کتاب یعنی مطالب صد در صد راست و لازم و ثابت، پیغامهای الله، همه صفت کتابی دارند و هر مطلب موهوم، یا غير لازم و غیر راستی را که به پیغام الله بچسبانند، دروغ است و نمازی میتواند از کار زشت باز دارد، که معنای آن مورد توجه خواننده ی نماز باشد و نماز پیغمبران، تعلیماتی را در بر دارد، که مانع کار زشت میشود و افسوس که دشمنان اسلام، در لباس دین، به مردم تعلیم میدهند، که اگر معنای نماز را ندانی، عیب نیست، فقط باید ع و ص و ض را از مخرج ادا کنی و به الفاظ نماز توجه کنی، تا اگر در کتاب های دینی مردم مطالبی بر خلاف تعلیمات موجود در نماز باشد، مردم نفهمند و به سواری دادنِ خود به آنان ادامه دهند) (45) | اتلُ ما أوحِيَ إِلَيكَ مِنَ الكِتابِ وَأَقِمِ الصَّلاةَ ۖ إِنَّ الصَّلاةَ تَنهىٰ عَنِ الفَحشاءِ وَالمُنكَرِ ۗ وَلَذِكرُ اللَّهِ أَكبَرُ ۗ وَاللَّهُ يَعلَمُ ما تَصنَعونَ | 29:45 |
و با وابستگان به کتاب (یعنی کسانی که خود را طرفدار انجیل و تورات و پیغام های سایرِ پیغمبران راست میدانند) جز به آن طریقه ی نیکوتر، گفتگو نکنید (آن طریقه، روی استشهاد به متن کتاب های آسمانی است، به شرطی که دست نخورده باشد و موهوماتی بنام پیغام الله، در آن جا نداده باشند) مگر با کسانی از ایشان، که ستم کردند (یعنی با ستمکارانِ اهل کتاب که نمی خواهند دلایل منطقی را بپذیرند، به طرز دیگری، با زور، یا با نفرت، یا با سکوت و دوری از ایشان رفتار کنید، زیرا آنان، اهلِ منطق صحیح نیستند و از زور و ستم خوششان می آید) و بگوئید، ما، هم به آنچه، بسوی ما نازل شده ایمان آورده ایم و هم به آنچه، بسوی شما نازل شده و خدای ما و شما یکی است (خدا یعنی صاحب اختیار، نه خالق) و ما فقط تسلیم دستوری میباشیم، که از او باشد (معنای مسلمان، یعنی تسلیمِ دستورات الله، چه بوسیله محمد و عیسی و چه موسی و سایر پیغمبران، زیرا دستورات تمام پیغمبران یکی بوده و اختلاف در اضافاتی است، که سوءاستفاده چیان، روی منافع خود اضافه کرده اند) (46) | وَلا تُجادِلوا أَهلَ الكِتابِ إِلّا بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ إِلَّا الَّذينَ ظَلَموا مِنهُم ۖ وَقولوا آمَنّا بِالَّذي أُنزِلَ إِلَينا وَأُنزِلَ إِلَيكُم وَإِلٰهُنا وَإِلٰهُكُم واحِدٌ وَنَحنُ لَهُ مُسلِمونَ | 29:46 |
و بسوی تو نیز، اینگونه کتاب فرو فرستادیم (یعنی قرآن نیز مانند تورات و انجیلِ اصلی، مطالب صد در صد درست دارد) پس هر کس که ما به او کتاب داده ایم، به قرآن نیز ایمان می آورد (یعنی هر کس که کتاب شناس و پذیرنده ی مطالب صد در صد درست باشد، به قرآن میگرود) و از این مردم، فقط بعضی ها ایمان می آورند و جز کفران کنندگان، کسی نیست که نشانه های ما را انکار نماید (یعنی علت اینکه، اکثر مردم، سخن پیغمبران را نمی پذیرند، برای این است که کفران کننده ی راهنمائی های الله هستند و لذا به موهومات مذهبی بیشتر از حقایق علاقه نشان میدهند) (47) | وَكَذٰلِكَ أَنزَلنا إِلَيكَ الكِتابَ ۚ فَالَّذينَ آتَيناهُمُ الكِتابَ يُؤمِنونَ بِهِ ۖ وَمِن هٰؤُلاءِ مَن يُؤمِنُ بِهِ ۚ وَما يَجحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الكافِرونَ | 29:47 |
و تو، پیش از قرآن، هیچ نوشته ای نخوانده بودی و نوشته ای را با دستت، ننوشته بودی، با اینحال کسانی که براه باطل میروند، در پیغمبری توشک میکنند (48) | وَما كُنتَ تَتلو مِن قَبلِهِ مِن كِتابٍ وَلا تَخُطُّهُ بِيَمينِكَ ۖ إِذًا لَارتابَ المُبطِلونَ | 29:48 |
آری، مطالب قرآن نشانه های روشنی است، که فقط سینه دانشمندانِ حقیقی جایگاه آنهاست و جز ستمکاران، کسی نشانه های ما را انکار نمی نماید (هر کسِ مخترع و یا کاشف و یا در امور مورد نیاز مردم، عالی ترین مقام علمی را دارد، دلیل نیست که دانشمند حقیقی و نزد الله رستگار باشد، آن دانشمندی حقیقی است و مورد رضای الله است، که نظرش اصلاح فکری و اخلاقی اجتماع باشد و خود دنبال هوس های جامعه خراب کن نرود و چنین دانشمندی، حتماً در دین و مذهب نیز کنجکاو است و به متن قرآن توجه خواهد کرد و مسلمان حقیقی خواهد شد) (49) | بَل هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ في صُدورِ الَّذينَ أوتُوا العِلمَ ۚ وَما يَجحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الظّالِمونَ | 29:49 |
و منکرینِ پیغمبری تو گفتند، چرا بر او از نزد پرورنده اش، نشانه های ترساننده برای ما، فرو فرستاده نمی شود؟ بگو، آنگونه نشانه ها نزد الله میباشد و من جز اعلام کننده ی خطرهای آخرت نمی باشم (یعنی الله، هر نوع نشانه ترساننده و عذاب آسمانی را میتواند بفرستد و اختیار آن دست من نیست و من فقط مامورم، که خطرات دوزخ را برای فسادکاران بگویم به طرزی که آنان را مجبور به اطاعت نکنم، بلکه خودشان را به فکر آینده خودشان اندازم) (50) | وَقالوا لَولا أُنزِلَ عَلَيهِ آياتٌ مِن رَبِّهِ ۖ قُل إِنَّمَا الآياتُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّما أَنا نَذيرٌ مُبينٌ | 29:50 |
آیا برای ایشان همین کافی نیست، که مطالب صد در صد درست و لازم و عالی قرآن را، بر شخصی مانند توی بیسواد، فرو فرستاده ایم، که بر ایشان خوانده شود؟ به يقين در اینکار رحمت و موضوعِ مورد توجهی است، برای گروهی که آنها را می پذیرند (51) | أَوَلَم يَكفِهِم أَنّا أَنزَلنا عَلَيكَ الكِتابَ يُتلىٰ عَلَيهِم ۚ إِنَّ في ذٰلِكَ لَرَحمَةً وَذِكرىٰ لِقَومٍ يُؤمِنونَ | 29:51 |
بگو میان من و شما، گواه بودنِ الله كافیست، زیرا او آنچه در آسمانها و زمین باشد را، میداند و آنانکه به چیزهای باطل میگروند و الله را کفران میکنند، ضرر بینندگان حقیقی میباشند (52) | قُل كَفىٰ بِاللَّهِ بَيني وَبَينَكُم شَهيدًا ۖ يَعلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَالأَرضِ ۗ وَالَّذينَ آمَنوا بِالباطِلِ وَكَفَروا بِاللَّهِ أُولٰئِكَ هُمُ الخاسِرونَ | 29:52 |
و آنان با شتاب، از تو عذاب آسمانی را میخواهند و حال آنکه، اگر انتهای معینی برای ایشان نبود، آن عذاب به ایشان آمده بود و در زمانی که هیچ درک آنرا نخواهند کرد، ناگهان بر ایشان خواهد آمد (آنها میخواستند عذاب آسمانی طوری باشد، که ایشان بترسند و از ترس ایمان آورند و حال آنکه، آن عذاب باید وقتی بیاید، که معلوم شود، آنقدر کفران کننده اند، که لیاقتِ ایمان آوردن ندارند و باید حتماً بوسیله عذاب الله نابود گردند، چنانکه در جنگ بدر همینطور هم شد و کافران سابقه دار، بطور معجزه آسا، بدست مسلمانان کشته شدند، در حالی که مسلمانان بیش از 300 نفر فقیر و کم اسلحه نبودند و کافران مکه، در حدود هزار نفر لشکر مجهز) (53) | وَيَستَعجِلونَكَ بِالعَذابِ ۚ وَلَولا أَجَلٌ مُسَمًّى لَجاءَهُمُ العَذابُ وَلَيَأتِيَنَّهُم بَغتَةً وَهُم لا يَشعُرونَ | 29:53 |
آنان از تو با شتاب، چنان عذابی را میخواهند و حال آنکه، نسبت به این کفران کنندگان، دوزخ است که ایشان را احاطه خواهد کرد (54) | يَستَعجِلونَكَ بِالعَذابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحيطَةٌ بِالكافِرينَ | 29:54 |
در زمانی که آن عذاب، هم از بالا و هم از زیر پاهاشان، ایشان را فرو خواهد پوشاند و الله خواهد گفت، نتیجه آنچه را میکردید، بچشید (55) | يَومَ يَغشاهُمُ العَذابُ مِن فَوقِهِم وَمِن تَحتِ أَرجُلِهِم وَيَقولُ ذوقوا ما كُنتُم تَعمَلونَ | 29:55 |
شما ای بندگان من، که به پیغامهای من ایمان آوردید، بدانید که زمین من خیلی وسیع است و منحصر به زمین مکه، که کافران مزاحم شما میباشند، نمی باشد، پس شما باید فقط از دستوراتِ من اطاعت بنده وار بکنید (این آیه به مؤمنانی، که محیط را مزاحم زندگی خود و ایمان و تبلیغات خود می بینند، توصیه می کند، که اگر از چنین محیطی به جای دیگر هجرت کنند، باعث موفقیت های دینی و دنیائی ایشان میشود، همین توصیه باعث شد، که عده ای از مسلمانان از مکه به حبشه و مدینه و شهرهای دیگر عربستان و غیر عربستان هجرت کردند و به تبلیغ دین اسلام پرداختند و باعث شد، که زمینه ای برای هجرت پیغمبر اسلام و مهاجرین از مکه به مدینه شود، هجرتی که یکسال، که از آن گذشت، قدرتی برای مسلمانان در مدینه پیدا شد، که پس از دو سال، حکومت مدینه بدست ایشان افتاد) (56) | يا عِبادِيَ الَّذينَ آمَنوا إِنَّ أَرضي واسِعَةٌ فَإِيّايَ فَاعبُدونِ | 29:56 |
هر کسی مرگ را خواهد چشید و از پس آن، همه بسوی ما باز گردانده میشوید (یعنی ای کسانی، که رهبر شما پیغمبر اسلام و قرآن است، نباید از مرگ بترسید و چه بهتر، که در راه اصلاحات اجتماعی و پیشبردِ دين الله و تبلیغ آن بمیرید و این باعث میشود، که با پرونده های خوب، روح شما بسوی مرکزی از قدرت الله، در زمین آخرت باز گردانده شود) (57) | كُلُّ نَفسٍ ذائِقَةُ المَوتِ ۖ ثُمَّ إِلَينا تُرجَعونَ | 29:57 |
و کسانی که به دینِ ما ایمان آورده بودند و آن کارهای شایسته دینی را انجام داده بودند، ایشانرا در مکانهای بلند و زیبایی از بهشت جای خواهیم داد، که از پای آن جویبارها روان است و آنان در آن محیط همیشه خواهند بود (58) | وَالَّذينَ آمَنوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِنَ الجَنَّةِ غُرَفًا تَجري مِن تَحتِهَا الأَنهارُ خالِدينَ فيها ۚ نِعمَ أَجرُ العامِلينَ | 29:58 |
و مزدِ عمل کنندگانی که صبور بودند و بر پروردگار خود توکل میکنند، چه بس خوب میباشد (بر طبق آیات دیگری که در قرآن است، این بهشتیان، رؤسای حکومت بزرگی در آخرت میباشند، که بر دوزخیان مسلط اند و این زندگی بهشتی و دوزخی، میلیونها سال دوام خواهد داشت، تا زمانی که زمین و آسمان آخرت دوام داشته باشد) (59) | الَّذينَ صَبَروا وَعَلىٰ رَبِّهِم يَتَوَكَّلونَ | 29:59 |
و چه بسیار جنبدگانی می باشند، که روزی خود را ذخیره و بار نمیکنند و قانون الله، ایشان را روزی میدهد و روزی دهنده شما نیز، الله است و او آن شنوای بس دانا میباشد (این آیه نصيحتی است به مؤمنان حقیقی، که نباید از دست کشیدن، از مال و آذوقه خود در هنگام هجرت از محیط خود بترسند و باید مطمئن باشند، که توکل ایشان بر الله باعث میشود، پس از هجرت کردن در محیط دیگر، به زندگی بهتری برسند، برای مسلمانان هجرت کننده اولیه همینطور هم شد) (60) | وَكَأَيِّن مِن دابَّةٍ لا تَحمِلُ رِزقَهَا اللَّهُ يَرزُقُها وَإِيّاكُم ۚ وَهُوَ السَّميعُ العَليمُ | 29:60 |
و اگر از کفران کنندگانِ مکه بپرسی، آسمانها و زمین را چه کسی آفرید و خورشید و ماه را چه کسی، اسیر قوانین گردش و قرارشان کرد، خواهند گفت الله، با اینکه چنین میدانند، چرا باید، فریب سوءاستفاده چیان مذهبی فریبکار را بخورند و به بت پرستی ها کشانده شوند؟ (61) | وَلَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَ السَّماواتِ وَالأَرضَ وَسَخَّرَ الشَّمسَ وَالقَمَرَ لَيَقولُنَّ اللَّهُ ۖ فَأَنّىٰ يُؤفَكونَ | 29:61 |
الله برای هر کس از بندگان خودش که بخواهد، روزی را گشاده و یا کم میکند و به یقین، الله به هر چیزی داناست (این آیه میگوید، اگر بندگانش، روی توکل به الله هجرت کنند و یا نترسند و هر کجا ممکن شود، تبلیغ دین الله را کنند، الله روی مصلحتهائی که دارد، بعضی را به گشادی روزی میرساند و برخی را به کمی و می بینند، که روی هم رفته، قوانین طبیعی الله، به نفع اینگونه بندگان تمام خواهد شد) (62) | اللَّهُ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ وَيَقدِرُ لَهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ | 29:62 |
و اگر از ایشان بپرسی، چه کسی از آسمان آبی فرو فرستاد و بوسیله آن زمین را بعد از مرگش زنده نمود، خواهند گفت الله، بگو آن مدح و ثناهای مخصوص، برای الله است، ولی بیشتر مردم نمیخواهند تعقل کنند (چه بدبختند آنانکه، حمد و ثناهای مخصوص الله را به دیگران اختصاص میدهند و اینها را به صفاتِ خالق عالم موصوف میکنند و بجای اینکه از الله و قوانین او که زمین مرده را بعد از سرد شدنش، بوسیله آب باران و ایجاد موجود زنده در آن، زنده کرده، حاجت بخواهند از کسانیکه مرده اند و در دنیا نیستند و روحشان در بهشت است و باندازه پوسته هسته خرما اختیار ندارند، حاجت و شفا میخواهند) (63) | وَلَئِن سَأَلتَهُم مَن نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحيا بِهِ الأَرضَ مِن بَعدِ مَوتِها لَيَقولُنَّ اللَّهُ ۚ قُلِ الحَمدُ لِلَّهِ ۚ بَل أَكثَرُهُم لا يَعقِلونَ | 29:63 |
و این زندگی دنیا، جز بیهوده کاری ها و بازی هائی نیست و محل زندگی صحیح، آن خانه آخرت است، به شرطی که مردم میدانستند (64) | وَما هٰذِهِ الحَياةُ الدُّنيا إِلّا لَهوٌ وَلَعِبٌ ۚ وَإِنَّ الدّارَ الآخِرَةَ لَهِيَ الحَيَوانُ ۚ لَو كانوا يَعلَمونَ | 29:64 |
و این بت پرستان مکه، چون در کشتی سوار میشوند، فقط الله را میخوانند و دین خود را فقط برای او پاک میکنند، ولی وقتی الله ایشان را بسوی خشکی نجات داد، آنوقت برای الله در صاحب اختیاری شریک قرار میدهند (65) | فَإِذا رَكِبوا فِي الفُلكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخلِصينَ لَهُ الدّينَ فَلَمّا نَجّاهُم إِلَى البَرِّ إِذا هُم يُشرِكونَ | 29:65 |
تا کفران چیزهائی را کنند، که ما به ایشان داده ایم و اینکار را برای بهره گرفتن از دنیا انجام میدهند و بزودی نتیجه این کار خود را خواهند دانست (از این آیات پیداست، که اولا بت پرستان مکه، خود را به دین ابراهیم معرفی میکردند و ثانیاً، کمتر از اکثرِ مسلمانان امروز بت پرست بودند، زیرا در گرفتاری های سخت، مانند طوفانِ دريا، الله را میخواندند و فقط در گرفتاریهای کوچک، بُت های خود را که شفيع و واسطه میان خود و خالق عالم میدانستند، شریکِ الله در صاحب اختیاری، قرار میدادند و بیشتر ایشان، اینرا هم میفهمیدند که باطل است، ولی برای آنکه خود را همرنگ جماعتِ نادان معرفی کنند و در کسب و کار خود، از نادان استفاده های دنیائی ببرند، خود را هم عقیده ی نادانان معرفی میکردند و امروزه نیز می بینیم، اغلب آنهائی که جلساتِ خرافاتِ مذهبی درست میکنند و در این راه پول خرج میکنند، در دل، عقیده ای به این موهومات ندارند، ولی برای فریبِ نادانان، خود را طرفدار عقیده ایشان معرفی میکنند و میگویند، خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو) (66) | لِيَكفُروا بِما آتَيناهُم وَلِيَتَمَتَّعوا ۖ فَسَوفَ يَعلَمونَ | 29:66 |
آیا آنانکه، به بهانه ترس از مردم ایمان نمی آورند، ندیده اند که ما مسجدالحرام را حریمی امن، از اذیت این و آن، قرار داده ایم و ندیده اند که از اطراف ایشان، چه آدم ربائی ها می شود و ایشان در اَمانند؟ آیا با اینحال سزاوار است که به باطل بگروند و به نعمت الله کفران کنند؟ (از زمان حضرت اسمعیل تا زمان پیغمبر اسلام، قرار دینی مردم مکه و اطراف آن این بود، که در فاصله معینی از اطراف خانه کعبه حریمی وسیع بود، که در آن هیچکس حتی دشمن خود را اذیت نمی کردند و این به نفع مؤمنین به پیغمبر اسلام بود و این حریم وسیع، محل کسب و کار مردم مکه بود و بنابر این آنانکه میگفتند، از ترس مردم ایمان نمی آورند، سخنی دروغ می گفتند و این مکان بعد از اسلام نیز تا امروز برای مسلمانان هم حریم است و آنجا بنام مسجد الحرام معروف است) (67) | أَوَلَم يَرَوا أَنّا جَعَلنا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النّاسُ مِن حَولِهِم ۚ أَفَبِالباطِلِ يُؤمِنونَ وَبِنِعمَةِ اللَّهِ يَكفُرونَ | 29:67 |
و ستمکارتر از کسی که بر الله دروغی را ببندد، یا حق را بعد از اینکه برایش آمد، انکار کند، چه کسی میتواند باشد؟ آیا در دوزخ برای این کفران کنندگانِ ستمکار جائی نیست؟ (این آیه که در قرآن مجید بسیار تکرار شده و میگوید، سوءاستفاده چیان مذهبی، که هم بر الله بنام روایات دروغهائی می بندند و هم متنِ قرآن مجید را بوسیله روایاتی انکار میکنند، از هر ستمکاری ستمکارترند و عجیب است که مخالفينِ ستمکاران، کمتر کاری به این ستمکاران، که منشاء تمامِ ستمکاری ها میباشند، دارند) (68) | وَمَن أَظلَمُ مِمَّنِ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَو كَذَّبَ بِالحَقِّ لَمّا جاءَهُ ۚ أَلَيسَ في جَهَنَّمَ مَثوًى لِلكافِرينَ | 29:68 |
و کسانی، که در مورد ما کوشش و از خود گذشتگی نشان دهند، ما راههای خود را به ایشان نشان خواهیم داد و به يقين، الله با اینگونه نیکوکاران است (این آیه میرساند کسانی که چیزهایی را از دین الله میدانند، اگر آنها را به معرض بحث و تبلیغ گذارند و نظرشان حق گوئی و نیکو کاری باشد، خالق عالم کاری میکند، که کم کم به تمام راههای الله، چه از حیث دین حق و چه طرز بهترین تبلیغ آن آشنا میشوند) (69) | وَالَّذينَ جاهَدوا فينا لَنَهدِيَنَّهُم سُبُلَنا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ المُحسِنينَ | 29:69 |