51 نمل

سوره نمل (مورچه) که در قرآنهای معمولی سوره 27 می باشد. از یک واژه متشابه و 93 آیه محکم درست شده و خلاصه آیات محکم اینست. پنجاه سوره ای که گذشت مطالب مستدل قرآن بود و روشن بود که مطالب آن لازم التعلیم و ثابت بوده تا راهنما و مژده ای برای ایمان آورندگان به آن باشد، ایمان آورندگانی که نماز مقرره را می خوانند و زکات مقرره را می دهند و آخرت را يقين دارند. در آخرت از همه پست تر و معذب تر آنهائی هستند که آخرت را نمی پذیرند و اعمال بد خود را خوب می دانند و تو این مطالب را از پر حکمتی بس دانا بدست می آوری همانطور که موسی با مقدمات خاصی مورد وحی او قرار گرفت و همانطور که فسادکاران سخن تو را نمی پذیرند فرعونیان نیز به موسی گفتند تو جادوگر دروغگوئی می باشی و همانطور که فرعونيان فاسد به عاقبت شومی دچار شدند مخالفین تو نیز دچار خواهند شد. آنان که مورد توجه ما هستند (الله به محمد میگوید) همه یکسان نیستند یکی به مانند تو میباشد که پیغمبر ما میشوی و مصلحت ماست که کمتر بوسیله تو معجزه نشان دهیم و یکی به مانند موسی است که آن معجزات عجیب را همراه با پیغمبری خود بوسيله ما بروز داد و یکی هم مانند داوود است که به او قدرت سلطنت میدهیم و چون گناهی میکند سخت تو بیخش میکنیم و دوباره از طریق وحی او را به علومی آگاه میسازيم و دیگری مانند سلیمان است که هم او را مورد وحی خود قرار میدهیم و هم سلطنت وسیعی را به او می بخشیم و هم کاری میکنیم که سخن پرنده مخصوصی را بفهمد و نیز بداند که رئیس مورچگان به مورچه ها چه گفت و سه نوع لشگر یکی از انسان و یکی از جن و یکی از پرندگان داشته باشد تا یک حکومت و قدرت بزرگی بدست آورد و تمام سلاطين اطراف خود را تسلیم خود کند و آن مسجد بزرگ و عجیب بیت المقدس را بسازد و تخت ملکه سبا برایش آورده شود، پیغمبر قوم ثمود و لوطِ پیغمبر نیز هر یک در عین حال که مانند تو پیغمبر بودند وضعی خاص داشتند و هر دو مورد تهدید قرار گرفتند ولی عاقبت پیروز شدند و مخالفین به عذابی سخت هلاک گردیدند و نتیجه این کارهای ما آن است که بگوئی، عالی ترین بزرگی ها برای الله است و هر بنده ای را که او برای پیغام رسانی خود برگزیند، پیروز خواهد شد و آن یگانه صاحب اختیار بهتر از صاحب اختیارانی است که مردم شریک الله قرار میدهند، کسی حق ندارد هیچکس و هیچ چیز را در هیچ موضوعی شریک کار های الله که خالق آسمانها و زمین و قانون گذار تمام قوانین خلقت است قرار دهد و جز از قوانین او و خود او از هیچ کس به غير قاعده ای طبیعی نباید حاجتی خواست و جز الله کسی نیست که از هر پنهانی آگاه باشد و کسی هر اندازه عالم باشد جز اندک اطلاعی از آخرت نخواهد داشت و تو ای پیغمبر نباید از مخالفتهای مردم ناراحت شوی بلکه آنان مهلتی دارند تا در موقع لازم گرفتار شوند و داوری پروردگارت را ببینند و این قرآن که هدایت و رحمتی برای مؤمنین است مصحّح اختلافات دینی بنی اسرائیل نیز میباشد و تو نمیتوانی کسانی را که نسبت به پیغام تو کر و کور هستند، نه به زور شنوا و بینا کنی و کسی تسلیم پیغام ما میشود که دلایل ما را بپذیرد و کار منکران دین تو به جائی خو اهد رسید که ستم هائی را که کرده اند از ایشان بپرسند و ایشان را دچار کنند بدون اینکه اعتراض نمایند و این زمانی است که زمین متلاشی گردد و ارواح مردگان در زمین دیگری که کوه هایش چون ابر متحرک دیده شوند در بدنی مشابه این بدن نمودار گردند و هر کس متناسب اعمالی که کرده به زندگی خوش یا ناخوش ادامه خواهد داد و قرآن یک اعلام خطری است برای آینده بشر که هر کس بوسیله آن راهنمائی شد برای خودش راهنمائی شده و هر کس گوش نداد بر ضرر خودش اقدام کرده است. پس از این خلاصه اینک به تفصیل این سوره می پردازیم: